„Krajowidoki” ze sztafażem. O pejzażowej ikonosferze epoki biedermeieru

16 listopada 2017
Kategoria: Kultura
3602
Wykładowca: Marcin Romeyko-Hurko

Hurko Pobierz mp3

Wykład towarzyszący wystawie „Biedermeier”. Muzeum Narodowe w Warszawie. 26 października 2017

Biedermeier, kojarzony ze statecznością, to czas przemian w postrzeganiu przyrody, rozwoju turystyki oraz kształtowania się lokalnej i narodowej tożsamości. Opowiedział o tym – ilustrując swoje wystąpienie bogatą ikonografią z epoki – Marcin Romeyko-Hurko podczas wykładu w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Historyk sztuki mówił w trakcie swojego wystąpienia o rewolucji w naukach o przyrodzie, jaka dokonała się sprawą Alexandra von Humboldta (1769-1859). Niemiecki przyrodnik jako pierwszy spojrzał na przyrodę jako jednolity system zależności, bez dzielenia jej na ożywioną i nieożywioną. Jak mówił Romeyko-Hurko, można go nazwać również w tym kontekście „prekursorem infografiki”. Za pomocą rysunków i tabel zilustrował on w jednej ze swoich prac powiązania między klimatem, roślinnością i ukształtowaniem terenu na górze Chimborazo (6263 m n.p.m.) w Andach w Ameryce Południowej, uważanej wówczas za najwyższy szczyt świata. W ślady Humboldta szli inni, jak np. Stanisław Staszic (1755-1826), który badał przyrodę Tatr.

Biedermeier to również czas zainteresowania pieszymi wędrówkami, w trakcie których notowano widoki, detale architektury czy typy ludowe. Prelegent przypomniał postać Karla Beadekera (1801-1859), pioniera w zakresie wydawania przewodników turystycznych. Rozwój technik reprodukcji graficznych, jak litografia, umożliwiał rozpowszechniania takich ilustrowanych publikacji w dużych nakładach. Z turystyką wiązał się również rozwój uzdrowisk. Początkowo były one uczęszczane jedynie przez arystokrację, ale z czasem również przez mieszczan, co wpływało na „demokratyzację obyczajów”. Biedermeier to też okres zainteresowania ochroną zabytków i kształtowaniem wokół nich narodowych i lokalnych tożsamości. Ich wizerunki – rozpowszechniane w dużych nakładach – kształtowały „pamięć historyczną” europejskich społeczeństw.

Partner nagrania: