Metody włączania mieszkańców w podejmowanie ważnych decyzji w gminie

– Z punktu widzenia rady gminy, procesy partycypacyjne i włączanie mieszkańców jest wzmacniającym elementem dla rady gminy – mówił Dariusz Kraszewski, przewodniczący Rady Gminy Stanisławów i pracownik Fundacji im. Stefana Batorego, podczas wykładu dla członków Rady Gminy Wieprz. Zgromadzeni dowiedzieli się, co mogą zyskać włączając mieszkańców w procesy decyzyjne w swojej gminie oraz w jaki sposób z sukcesem przeprowadzić proces konsultacji społecznych.

Konstulacje społeczne to zorganizowany proces uzyskiwania opinii mieszkańców i podmiotów prawnych, jak np. organizacje pozarządowe czy rady sołeckie, na temat dotyczących ich inicjatyw. Plan tych inicjatyw powinny być zawarte w projektach aktów prawnych, strategii czy budżetów jednostek publicznych. Kraszewski podał przykład, gdzie mieszkańcy mogą współdecydować o wydarzeniach organizowanych przez lokalny ośrodek kultury.

Prowadzący wykład wymienił zalety włączania mieszkańców w proces konstulacji społecznych. Należy do nich m.in. usprawnienie podejmowania decyzji. Uzyskanie zewnętrznych wobec władz opinii nadaje wielowymiarowości danemu zagadnieniu. Pozwala to rozpoznać problemy, o których istnieniu urzędnicy mogli nie posiadać informacji. Można dzięki temu uniknąć zaskarżania podjętych decyzji. Konsultacje społeczne budują też tożsamość lokalną i tworzą relacje między mieszkańcami. Jest to ważne w sytuacji obserwowanej obecnie dużej mobilności społecznej, kiedy ludzie często zmieniają miejsce zamieszkania. – To jest przestrzeń, gdzie się buduje kapitał społeczny, który za kilka, kilkanaście lat będzie odgrywał bardzo istotną rolę w rozwoju gminy – mówił Kraszewski. Włączanie mieszkańców w procesy decyzyjne pomaga też uzyskać legitymizację dla podejmowanych działań. Trudne decyzje, jak np. zamknięcie szkoły, mogą zostać łatwiej zaakceptowane, jeśli po rozpoznaniu potrzeb mieszkańców władze zaproponują coś w zamian.

Kraszewski wskazał kilka elementarnych zasad, o których należy pamiętać, decydując się na przeprowadzenie procesu konsultacji społecznych. Jedną z najważniejszych, o której władze często zapominają, jest konieczność kierowania informacji zwrotnej do mieszkańców. Uczestnicy konsultacji nie otrzymują informacji, czy ich uwagi zostały uwzględnione przez władze. – Człowiek ma poczucie, że przyszedł, nasiedział się, trzy godziny stracił ze swego cennego czasu, i nic – zobrazował sytuację Kraszewski. Częstym błędem jest też informowanie o konsultacjach ze zbyt małym wyprzedzeniem czasowym, co często uniemożliwia udział w nich wszystkim zainteresowanym. Brakuje wówczas czasu na zaplanowanie udziału w spotkaniu czy też sformułowanie wypowiedzi na piśmie.

Wprowadzenie wszystkich wspomnianych zasad pomoże, jeśli władze będą cieszyć się przynajmniej minimalnym zaufaniem mieszkańców. Bez spełnienia tego podstawowego warunku nie mowy o sukcesie konsutlacji –  zastrzegł Kraszewski.

***

Dariusz Kraszewski – przewodniczący Rady Gminy Stanisławów, pracownik Fundacji im. Stefana Batorego, zajmuje się budżetem partycypacyjnym, współtworzył projekt funduszesoleckie.pl

***

Nagranie dofinansowane z dotacji przyznanej w ramach programu Obywatele dla Demokracji (projekt „Nasza przestrzeń – nasza sprawa”), prowadzonego przez Fundację im. Stefana Batorego we współpracy z Polską Fundacją Dzieci i Młodzieży, finansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (tzw. Funduszy EOG).

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.