Lista odtwarzania:

VII Kongres Obywatelski. Co to znaczy człowiek kulturalny? W poszukiwaniu źródeł postaw i umiejętności

VII Kongresowi Obywatelskiemu towarzyszyły sesje tematyczne. Jedna z nich dotyczyła znaczenia kultury w rozwoju Polaków i Polski. Politechnika Warszawska, 10 listopada 2012 r. [1h21min]

Dyskusję prowadziła Joanna Orlik – dyrektorka Małopolskiego Instytutu Kultury. W panelu udział wzięli dr Janusz Korbel (architekt, prezes Towarzystwa Ochrony Krajobrazu), Grzegorz Lewandowski (szef klubokawiarni Chłodna 25 w Warszawie), Leszek Jodliński (dyrektor Muzeum Śląskiego w Katowicach), Małgorzata Szczurek (szefowa wydawnictwa Karakter) i Artur Celiński (Res Publica Nova).

Cz. I [28min] W pierwszej części spotkania paneliści opowiedzieli, co popycha ich do codziennego, aktywnego działania na rzecz kultury.

Dr Janusz Korbel (architekt, a zarazem miłośnik przyrody i mieszkaniec Białowieży) w swoich działaniach na rzecz kultury kieruje się …pobudkami egoistycznymi. W swojej wypowiedzi zwrócił uwagę na brak planowania przestrzennego i krajobrazowego w Polsce, anarchię przestrzenną. „Świat, który nas otacza jest wynikiem naszej kultury – dodał.

Czy biznesy, które nas otaczają również są wynikiem kultury? Według szefa klubokawiarni Chłodna 25 w Warszawie, prowadzenie takiego miejsca trudno nazwać działalnością biznesową: Chłodna 25 to miejsce spotkań, dyskusji, wydarzeń kulturalnych. Klubokawiarnia skupia wydarzenia kulturalne, które według Grzegorza Lewandowskiego mają wpływ na rozwój i postęp.

Dyrektor Muzeum Śląskiego w Katowicach mówił o kulturze jako gałęzi aktywności społecznej, która, jeśli jest dobrze zarządzana, może zmieniać naszą rzeczywistość. Leszek Jodliński zwrócił również uwagę na konieczność wdrażania nowoczesnych metod zarządzania instytucjami kultury.

Małgorzata Szczurek opowiedziała o charakterystyce swojego wydawnictwa, publikującego książki „nierentowne”, ale bardzo wartościowe. Poprzez swoją działalność ma poczucie „współtworzenia” kultury.

Artura Celińskiego do codziennej aktywności na rzecz kultury popycha upór, ciekawość i … naiwność. Autor Res Publica Nova wskazał konieczność budowania w Polakach postawy pobudzającej do uczestnictwa w tworzeniu kultury poprzez sprawną „politykę kulturalną”.        

Cz. II [29min] W drugiej części paneliści mieli za zadanie scharakteryzować człowieka kulturalnego.

Janusz Korbel nawiązał do społeczności Białowieży, której mieszkańcy są silnie podzieleni. Wynika to wielokulturowości obszaru, odmiennych postaw mieszkańców wobec przyrody Białowieskiego Parku Narodowego. Na podstawie obserwacji Korbel stwierdza, że mieszkańcy potrafią zjednoczyć się wokół kultury, jeśli bezpośrednio ich dotyczy. Pokaz filmu o ginącej podlaskiej architekturze przyciągnął tłumy widzów (film „Pamięć domu” www.tvp.pl/bialystok/reportaz/bialostocka-szkola-reportazu/wideo/pamiec-domu/8730980).

Według Grzegorza Lewandowskiego człowieka kulturalnego kształtują rodzice i instytucje poprzez: uczestnictwo w chórach szkolnych, lekcjach muzyk i plastyki od najmłodszych lat.

Leszek Jodliński uważa, że człowiek kulturalny, to ten który ma potrzeby w dziedzinie kultury, który znalazł swoje miejsce w tej kulturalnej przestrzeni, ale akceptuje odmienność i różnorodność.

Małgorzata Szczurek powróciła do tematyki czytania książek. Według niej człowiek kulturalny, oprócz składania liter, potrafi również analizować ich treść. Ponadto wyraziła ubolewanie, że czytanie książek nie jest tematem popularnym, np. nie zdarza się, by celebryci w mediach promowali czytelnictwo.

Artur Celiński zapytał o rolę państwa w inspirowaniu ludzi kulturalnych. Obecnie brakuje powszechnej „edukacji kulturalnej”, działania Ministerstwa Kultury są tylko punktowe. Brakuje działań systematycznych, w które zaangażowane byłoby wszystkie resorty.

Głos zabrała również Monika Smoleń, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Przytoczyła diagnozę pt. „Raport Polska 2030. Wyzwania rozwojowe” (www.zds.kprm.gov.pl/node/15), która określa Polaków jako naród przystosowany do adaptacji potrzebnej do przetrwania. Nie wytworzyliśmy natomiast cech współdziałania i współtworzenia. Oznacza to brak zaufania do instytucji państwa, do siebie nawzajem, słabą komunikację lub jej brak, niską kreatywność. Mienie „wspólne” przez wiele lat oznaczało „niczyje”. „Jedno z naszych wspólnych wyzwań to wzmocnienie kapitału społecznego” – dodała.

Cz. III [24min] Czy pasja jest kluczem do zarażania innych „pasją kultury?”

Według Janusza Korbela tak. Na Podlasiu (w innych częściach kraju) zauważyć można odradzanie się kultury przodków: coraz popularniejsze są warsztaty tzw. „białego śpiewu” czy ludowych tańców.

Leszek Jodliński stwierdził, że pasja nie jest wystarczająca, ale musi być podparta kompetencją i wiedzą.

Artur Celiński odniósł się do „polityki kulturalnej” miast, a właściwie jej braku. „Czy urzędnicy znają potrzeby mieszkańców w zakresie kultury? Jak komunikują się z ludźmi? –zapytał.

Na koniec panelu głos zabrała Monika Smoleń, odnosząc się ponownie do diagnozy społecznej, a także inwestycji w kulturę i pracy nad postawami Polaków. „To długi proces, którego nie da się nadrobić w przeciągu pół roku. To sfera zaniedbywana przez lata” – dodała. Obecny podczas panelu Witold Radwański (Prezes Zarządu, Krokus Private Equity Sp. z o.o.), zaproponował natomiast, by…. Polakom kulturę odebrać, zakazać. „Zabory, wojny, emigracja – to były epoki rozkwitu polskiej kultury” – wyjaśnił.

  ***

Kongres Obywatelski jest trwałą płaszczyzną spotkań, dialogu, refleksji i samodoskonalenia Polaków organizowaną przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową we współpracy z partnerami instytucjonalnymi i indywidualnymi ze sfery gospodarki, nauki i sektora pozarządowego.

Celami Kongresu są w szczególności:

– tworzenie możliwości przyjaznych spotkań i debatyPolaków o różnych orientacjach ideowych i politycznych, o różnym statusie społecznym, reprezentujących różne środowiska społeczno-zawodowe i różne pokolenia, zarówno z Polski lokalnej jak i metropolitalnej,

stymulowanie całościowej refleksji modernizacyjno-rozwojowej(wydobywanie zbiorowej mądrości), opartej na wartościach i służącej wspólnemu kształtowaniu przyszłości Polski,

stymulowanie rozwoju kulturowego Polaków służącego wzmacnianiu podmiotowości indywidualnej i zbiorowej,

krzewienie kultury uznania i poszanowania godności ludzkiej jako podstawy współżycia społecznego.

Więcej o Kongresie Obywatelskim: www.kongresobywatelski.pl

 

 

Licencja Creative Commons
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.

Partnerzy

Lista zapisanych wykładów jest aktualnie pusta.