Alfa – najważniejsza stała fizyki

Posłuchaj wykładu w formie podcastu:

Podczas wykładu Grzegorz Łach zaprosił słuchaczy do fascynującej podróży po świecie fundamentalnych stałych fizycznych – wielkości, które opisują najgłębsze zasady rządzące naturą. Stałe te nie zmieniają się w czasie ani przestrzeni, a ich wartości są podstawą współczesnych teorii fizycznych. Choć z pozoru mogą wydawać się abstrakcyjne, to właśnie one pozwalają opisać i zrozumieć strukturę Wszechświata – od najmniejszych cząstek po największe galaktyki.

Wśród omawianych stałych znalazły się:

Prędkość światła w próżni (c) – wynosi dokładnie 299 792 458 m/s. To maksymalna możliwa prędkość, z jaką może poruszać się informacja i materia. Kluczowa dla teorii względności Einsteina.

Stała Plancka (h) – około 6,626×10⁻³⁴ J·s. To podstawowa stała w mechanice kwantowej, która określa „ziarnistość” energii – najmniejszą możliwą porcję, jaką może przenieść cząstka (kwant).

Przenikalność dielektryczna próżni (ε₀) – około 8,854×10⁻¹² F/m. Określa, jak silnie pole elektryczne działa w próżni; pojawia się w prawie Coulomba i równaniach Maxwella opisujących elektromagnetyzm.

Masa elektronu (mₑ) – około 9,109×10⁻³¹ kg. Choć maleńka, ma kluczowe znaczenie dla struktury atomów i chemii, ponieważ wpływa na rozmieszczenie poziomów energetycznych elektronów.

Stała Boltzmanna (k) – około 1,381×10⁻²³ J/K. Łączy temperaturę z energią – mówi, ile średnio energii przypada na jedną cząstkę w danej temperaturze. Fundamentalna dla termodynamiki i fizyki statystycznej.

Wykład nie tylko wyjaśniał definicje i wartości tych stałych, ale także ukazywał ich wzajemne powiązania i rolę w systemie jednostek SI. Grzegorz Łach podkreślił, że wybór „najważniejszej” stałej nie jest jednoznaczny – każda z nich pełni niezastąpioną rolę w opisie rzeczywistości. To właśnie dzięki nim fizyka staje się nie tylko nauką, ale też językiem natury.

Grzegorz Łach – popularyzator nauki i wykładowca związany z Deltą, specjalizujący się w fizyce fundamentalnej. W swoich wykładach w przystępny i pasjonujący sposób przybliża zagadnienia związane z podstawowymi stałymi fizycznymi i strukturą Wszechświata. Otrzymał doktorat na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Pracował w Instytucie Maxa Plancka w Heidelbergu, odbył staże w Niemczech (Heidelberg), USA (Delaware) i Izraelu (Weizmann). Wróciwszy do Warszawy zajmuje się elektrodynamiką kwantową, w szczególności bardzo dokładnymi obliczeniami własności próżni.

Zapraszamy na kolejny wykład w ramach wydarzenia „Maraton wykładową z Deltą”, podczas którego można usłyszeć o informatyce, matematyce, fizyce oraz astronomii.

Materiał dostępny dzięki współpracy z czasopismem Delta http://www.deltami.edu.pl/