Choroba Alzheimera stan wiedzy i niespełnione oczekiwania w roku 2015. Prof. Maria Barcikowska

Wykład prof. dr hab. med. Marii Barcikowskiej wygłoszony został w ramach Tygodnia Mózgu w Warszawie. Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego, Polska Akademia Nauk, 21 marca 2015 r. [54min]

Nie możesz obejrzeć wykładu? Posłuchaj podcastu:

Choroba Alzheimera jest najczęstszą przyczyną otępienia w wieku podeszłym. Pierwszy jej opis pochodzi z 1906 i został opublikowany przez Aloisa Alzheimera , niemieckiego psychiatrę i neuropatologa. Alzheimer, będąc i psychiatrą i patologiem, powiązał po raz pierwszy klinicznie rozpoznane otępienie z obecnością zmian patologicznych w mózgu. Te zmiany to złogi białek, amyloidu pomiędzy komórkowo i białka tau w neuronach. Dalsze współczesne już badania wyjaśniły wiele mechanizmów biorących udział w tym procesie, ale pierwszy opis Alzheimera pozostał nie podważony. Choroba Alzheimera przejawia się zaburzeniami pamięci i innych funkcji poznawczych, często zaburzeniami zachowania i nastroju co doprowadza zawsze do niemożności samodzielnego funkcjonowania chorego w codziennym życiu.

Liczbę osób z chorobą Alzheimera (Alzheimer disease AD) na świecie ocenia się obecnie na 15-21 milionów. Ekstrapolując wyniki różnych badań epidemiologicznych, w tym polskich, szacuje się, że w naszym kraju różne postacie otępienia dotyczą około 500 tys. osób, w tym w przybliżeniu połowa z tych osób ma otępienie typu Alzheimera. Jorm już w 1988 roku słusznie przewidywał , że liczba osób z otępieniem, w wybranych 29 rozwiniętych krajach, wzrośnie w roku 2025, w porównaniu z rokiem 1980, kilkadziesiąt do kilkuset procent. Ogólna zasada mówi, że zachorowalność na AD podwaja się mniej więcej w okresach co 5 lat u osób pomiędzy 65 a 85 rokiem życia. Dla ludzi, którzy przekroczyli rok 85 życia zasada ta już nie obowiązuje. W tym przedziale wiekowym, jak się wydaje odsetek przypadków AD zmniejsza się na korzyść otępienia naczyniopochodnego. Należy podkreślić, że w krajach wysoko cywilizowanych: USA, Niemcy, Anglia i Szwecja liczba osób z objawami choroby Alzheimera znacząco spadła dzięki profilaktyce i leczeniu chorób naczyniopochodnych

Dziesięć ostrzegawczych sygnałów rozwijającej się choroby Alzheimera (2001 Alzheimer’s Disease and Related Disorders Association, INC. (www.alz.org.)

Utrata pamięci; zapominanie świeżo wyuczonych informacji. Nawet jeżeli zapominanie o umówionych spotkaniach, nazwisk, numerów telefonów może się zdarzyć każdemu, to wtedy, kiedy objawy te wyraźnie utrudniają codzienne życie zaczynają być niepokojące.

Trudności w wykonywaniu znanych sobie czynności; problemy z wykonywaniem codziennych , dobrze znanych sobie czynności takich jak; przygotowywanie posiłków, prowadzenie domu, lub kontynuowanie uprawiania hobby.

Zaburzenia językowe; każdy może mieć problemy ze znalezieniem właściwego słowa – ale jeżeli zjawisko to zaczyna wyraźnie przeszkadzać nam w porozumiewaniu się z otoczeniem – jest to objaw niepokojący

Zaburzenia orientacji w czasie i miejscu, chory może się zgubić na własnej ulicy albo zapomnieć drogi do domu.

Zaburzenia oceny sytuacji i bieżących wydarzeń, trudności w dobraniu właściwego ubrania stosownego do pogody i sytuacji. Nieumiejętność planowania wydatków.

Kłopoty z abstrakcyjnym myśleniem; niemożność wykonywania czynności bardziej złożonych np. wypełnianie przekazów pocztowych.

Odkładanie rzeczy na niewłaściwe miejsca; każdy może odłożyć klucz albo portfel na niewłaściwe miejsce, ale jeżeli zdarza się to coraz częściej powinno budzić niepokój.

Zaburzenia nastroju i zachowania; każdy może miewać od czasu do czasy zmienne nastroje, ale jeżeli ktoś demonstruje błyskawiczne zmiany nastroju, kłótliwość i drażliwość bez obiektywnej przyczyny wymaga pomocy lekarza. Apatia i smutek także powinny zwrócić uwagę otoczenia.

Zmiany osobowości; osobowość każdego człowieka zmienia się trochę z wiekiem, ale jeżeli pojawia się nadmierna podejrzliwość, nieuzasadniony lęk przed samotnością i porzuceniem przez innych członków rodziny powinno się poprosić o pomoc lekarza.

Brak inicjatywy; czasami każdy traci zainteresowanie dla dotychczasowych zajęć, wykonywanej pracy lub obowiązków towarzyskich ale jeżeli zaczyna się to przejawiać zwracającą uwagę biernością, a chory np. godzinami siedzi przed telewizorem, podsypia i nie chce brać udziału w codziennych wydarzeniach wymaga to skonsultowania z lekarzem.

***

Prof. dr hab. med. Maria Barcikowska – kierownik Kliniki Neurologii CSK MSWiA, Warszawa. Od dwudziestu pięciu lat prowadzi szeroka działalność naukowo-społeczną jako członek założyciel i członek zarządów licznych towarzystw naukowych, przede wszystkich krajowych. Członek założyciel i wice przewodniczący  Polskiego Towarzystwa Alzheimerowskiego i przewodnicząca Sekcji Alzheimerowskiej ZG PTN. Jest członkiem założycielem, wieloletnim wice przewodniczącym i byłym szefem Rady Naukowej Polskiego Stowarzyszenia Osób z Chorobą Alzheimera. Współautorka Raportu na temat sytuacji chorych z chorobą Alzheimera w Polsce – przygotowanego przez Rzecznika Praw Obywatelskich.

***

Tydzień Mózgu jest coroczną akcją edukacyjną, mającą na celu popularyzowanie wiedzy o mózgu i układzie nerwowym oraz jego działaniu w normie i patologii. Jest to impreza naukowa organizowana od 15 lat z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Badań Układu Nerwowego i Stowarzyszenia na Rzecz Krzewienia Wiedzy o Mózgu DANA, a wspierana przez Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN. Do wygłaszania wykładów zapraszani są wybitni specjaliści z dziedziny neurobiologii, neurologii, psychiatrii, neuropsychologii i neurofizyki. Wykłady mają otwartą formułę i są adresowane do wszystkich osób zainteresowanych problematyką badań układu nerwowego oraz najnowszymi osiągnięciami w tej dziedzinie nauki.

***

Licencja Creative Commons
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.

Podobne wykłady Nauka

Komentarze

Partnerzy

Lista zapisanych wykładów jest aktualnie pusta.