Czy istnieją eksperci od moralności? Część I

Prof. Paweł Łuków podczas wykładu podejmuje się zdefiniowania, kim jest ekspert. Następnie rozważa, czy mogą istnieć eksperci od moralności. Okazuje się, że już próba odpowiedzi na pierwsze pytanie rodzi problemy. Tym bardziej trudno orzec, kim mieliby być eksperci moralni. Jaką wiedzą i umiejętnościami takie osoby powinny dysponować? Wykład odbył się w ramach Uniwersytetu Trzeciego Wieku Collegium Civitas.

Nie możesz obejrzeć wykładu? Posłuchaj podcastu:

Prof. Paweł Łuków podczas wykładu podejmuje próbę zdefiniowania, kim jest ekspert, a następnie kim jest ekspert od moralności. Okazuje się, że wobec przykładów potocznego użycia tego terminu nie jest to zadanie łatwe. Półki księgarń uginają się od porad specjalistów, którzy radzą nie tylko jak coś ugotować, ale też dobrze żyć. W tym ujęciu ekspertem może zostać każdy, kto się nim mianuje. Specjalistą można być w jednej dziedzinie, ale nie predestynuje to od razu do bycia ekspertem w innej. Etyk zwraca uwagę, że specjalista od przygotowania makaronu nie zna się na katastrofach lotniczych. Problemem naszych czasów jest również fakt, że często nie uznaje się prawdy obiektywnej, ale swoją własną. W tym wypadku dwie strony mogą posiadać „swoich ekspertów”, którzy posługują się w sposób utylitarny własną narracją.

• Zobacz też: Czy jesteśmy właścicielami naszym ciał? Wykład prof. Pawła Łukowa

Powyższe problemy to nie jedyne, które się pojawiają, gdy chcemy zdefiniować kim jest ekspert. Zasadniczo uważa się, że osoba taka posiada specyficzną wiedzę. Prof. Łuków sygnalizuje tutaj paradoks – otóż żeby ocenić, czy ktoś jest ekspertem, trzeba być samemu specjalistą w danej dziedzinie. Wobec tego ludzie poszukując ekspertów uciekają się do opinii bliskich lub znajomych. Te mają z natury charakter subiektywny i niemerytoryczny. Modelowy przykład, gdzie jakość eksperta oceniają inni eksperci, ma miejsce jedynie w nauce. Ta ostatnia jest jednak lekceważona.

Czy istnieją eksperci od moralności?

Czy wobec opisanych wyżej trudności definicyjnych można odpowiedzieć na pytanie, czy istnieją eksperci od moralności? Etyk próbując udzielić odpowiedzi odwołuje się do rozróżnienia rodzajów specjalistów przez Józef Marię Bocheńskiego. Opisywał on ekspertów poznawczych oraz normatywnych. Ci pierwsi posiadają jedynie wiedzę teoretyczną, drudzy zaś również praktyczną. Czy więc ekspert moralny, jeśli istnieje, powinien być osobą czyniącą jedynie dobro? Może żeby zabierać głos, powinien również znać ciemną stronę duszy ludzkiej? Czy istnieją jakieś specyficzne umiejętności, które powinni posiadać eksperci od moralności?

Więcej w nagraniu wykładu

PW

Organizator wykładu:

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.