Dlaczego duże zwierzęta żyją dłużej?

8 października 2025
Kategoria: Festiwal Nauki w Warszawie, Nauka
291
Wykładowca: Wojciech Czerwiński

Wykład prof. UW dr hab. Wojciecha Czerwińskiego w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [27 września 2025 r.]

Posłuchaj debaty w formie podcastu:

Czy dwa razy cięższy pacjent potrzebuje podwójnej dawki leku? Na pierwszy rzut oka tak, ale okazuje się, że tak wcale nie jest. W ogólności pytanie brzmi: jak ilość energii zużywanej przez organizm (czyli metabolizm) zależy od masy? Historia tego zagadnienia jest fascynująca.

W latach 30-tych XX wieku szwajcarski biolog Max Kleiber sformułował odpowiednie prawo, wywnioskowane eksperymentalnie, ale przez dekady nikt nie umiał wytłumaczyć skąd ono się bierze. Dopiero w latach 90-tych zaproponowano matematyczny model używający fraktali, który tłumaczy skąd zaskakującą zależność w przyrodzie zwaną prawem Kleibera (szczegóły opowiem na wykładzie). A konsekwencje tego prawa idą dalej i tłumaczą m.in. jak zależy długość życia zwierząt od masy i dlaczego.

prof. UW dr hab. Wojciech Czerwiński – profesor uczelni w Instytucie Informatyki Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się teoriami automatów, logiką w informatyce, systemami nieskończonego stanu (infinite-state systems), modelami współbieżności, przetwarzaniem zapytań w bazach danych (w tym danymi semistrukturalnymi jak XML, JSON). Laureat ERC Starting Grant – grantu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych – w projekcie dotyczącym „Challenging problems in infinite-state systems”. Prowadzi różne kursy na UW (np. logika, automaty, złożoność obliczeniowa, matematyka dyskretna) oraz konsultacje dla studentów.

***

Inicjatywa organizacji Festiwali Nauki w Warszawie, zapoczątkowana przez prof. Davida Shugara (fizyka i biologa molekularnego, twórcy polskiej szkoły biofizyki molekularnej) narodziła się w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (ICM) UW we wrześniu 1996 roku. Dokumentem formalnie powołującym Festiwal było Porozumienie podpisane w grudniu 1996 roku przez Rektorów Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Warszawskiej i Prezesa Polskiej Akademii Nauk. Dyrektorem Festiwalu Nauki w Warszawie został dr hab. Maciej Geller z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Od stycznia 2006 roku Festiwal nie jest już związany organizacyjnie z ICM. Jego animatorami są Wydział Fizyki UW i Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, a oficjalnym reprezentantem, na mocy porozumienia Sygnatariuszy Porozumienia, pozostaje od początku Uniwersytet Warszawski. Od 2010 roku tytuł animatora otrzymał także Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej. W 2014 roku nowym dyrektorem Festiwalu została dr Zuzanna Toeplitz, związana z Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

źródło: festiwalnauki.edu.pl

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.