Energia wsi. Transformacja czy rewolucja?

Zapraszamy do wysłuchania debaty z udziałem Ewy Sufin-Jacquemart (prezeska Zarządu Fundacji Strefa Zieleni), prof. dr. hab. Jerzego Buzka (przewodniczącego Europejskiego Forum Energii w ramach Parlamentu Europejskiego), dr. hab. Piotra Gradziuka (IRWiR PAN) oraz Grzegorza Wiśniewskiego (prezesa Zarządu EC BREC Instytut Energetyki Odnawialnej).

Nie możesz obejrzeć debaty? Posłuchaj podcastu:

Debatę poprowadził redaktor Edwin Bendyk (Prezes Fundacji Batorego). Energia wsi. Transformacja czy rewolucja? Korzyści czy zagrożenia? Bezpieczeństwo energetyczne i bezpieczeństwo żywnościowe. Idą w parze? Czym jest wieś dzisiaj? Jaka jest jej struktura? Rolnictwo jest tylko częścią funkcji jaką wieś obsługuje w nowoczesnym społeczeństwie. Pytanie o energię w sensie wytwórczym jak i dostępu do energii, jest kluczowe. Bezpieczeństwo żywnościowe, które tak mocno się przypomniało od początku wojny w Ukrainie. Bezpieczeństwo klimatyczne i cały proces transformacji do bezpiecznego klimatu, który też z energią jest nierozerwalnie związany.

„Na wsi jesteśmy w stanie wyprodukować 50% energii, której potrzebuje Polska”. Nie ma wątpliwości, że wieś na tej transformacji zyska. Musimy bowiem jako kraj przejść szybko z węgla na OZE by pominąć etap gazu z Rosji. Nie ma też wątpliwości, że dziś do wyboru mamy dwie drogi. Obie kosztowne. Pierwsza to utrzymanie stanu jak dotychczas. Druga to zmiana. A za zmianę UE dopłaci. Kierunki zmian zapisane w Europejskim Zielonym Ładzie, nie stoją pod znakiem zapytania. Wręcz przeciwnie, są jeszcze bardziej ważne i konieczne.

W jakiej jesteśmy sytuacji po 24 lutego jeśli chodzi o bezpieczeństwo energetyczne? Niestety jak powiedział Grzegorz Wiśniewski na rolnictwo nie patrzymy z perspektywy energetyki. Rolnictwo postrzegane jest tylko jako dostawca żywności. Ponieważ konsumuje zaledwie 6% całości energii, to dostawcy energii nie są zainteresowani rolnictwem. Przemysł, gospodarstwa domowe, miasta są dla nich atrakcyjniejszym odbiorcą. Dodatkowo, żeby dostarczyć energię z paliw kopalnych (w dowolnej formie) na tereny wiejskie potrzebna jest bardzo kosztowna infrastruktura. Koszty energii na wsi zaraz będą astronomicznie wysokie. W tej sytuacji Grzegorz Wiśniewski sugeruje inwestowanie w odnawialne źródła energii na wsiach.

Dr hab. Piotr Gradziuk z IRWIR przedstawił dane dotyczące polskiej energetyki na wsi. Mówił o biopaliwach, o odnawialnych źródłach energii i o samowystarczalności energetycznej. Według niego, żeby zabezpieczyć w pełni zapotrzebowanie Polski na energię elektryczną, wystarczyłoby założyć instalacje fotowoltaiczne na obszarze ok 200 tys. hektarów. Oczywiście niestety jest to energia wytwarzana tylko kiedy świeci słońce i jest problem magazynowania tej energii.

W jaki sposób na ewolucję obszarów wiejskich i jakość życia ich mieszkańców wpłynie transformacja energetyczna? Wszystko zależy jak transformacja będzie wyglądała, w jakim kierunku pójdzie i jakie będą priorytetowe cele. Ewa Sufin-Jacquemart stawiała pytania, czy najważniejsza będzie efektywność energetyczna, oszczędność energii i zasobów? Na ile transformacja będzie procesem regionalnym i lokalnym, a na ile będzie scentralizowana? Jak zaznaczała, lokalne zabezpieczenie potrzeb jest kluczowe. Na ile będzie to transformacja demokratyczna i partycypacyjna, a na ile narzucona od góry czy wymuszona przez rynek? Czy będzie tej transformacji towarzyszyła edukacja? I na ile będzie to transformacja energetyczna, efekt polityki klimatycznej, a na ile głęboka transformacja ekologiczna biorąca pod uwagę wielkie wyzwania dotyczące bioróżnorodności i upadku świata żywego i ekologii wokół nas?

Profesor Jerzy Wilkin pytał o Europejski Zielony Ład i jego przyszłość w kontekście tego co się dzieje z cenami energii. Na ile ta dynamika, oczekiwania społeczne związane z niepokojącym wzrostem cen, mogą wykoleić europejską strategię? Pytał również o bezpieczeństwo żywnościowe i modernizację rolnictwa europejskiego.

Profesor Jerzy Buzek zaznaczał, że powodem zakłóceń, zagrożeń klimatycznych, a także wojen i napięć między krajami są paliwa kopalne. Dlatego to, co dotyczy paliw kopalnych i wzmocnienia Europejskiego Zielonego Ładu to jest absolutnie aktualne i nic nie uległo zwolnieniu (mimo wojny). Unia Europejska chciałaby w tym roku o 2/3 zmniejszyć zależność od Rosji jeśli chodzi o paliwa kopalne. Parlament Europejski chciał odciąć gaz od zaraz. Energetyka odnawialna do 2030 roku ma stanowić 45% energii. Niezależnie od sytuacji Europejski Zielony Ład nie będzie złagodzony.

Organizatorem debaty jest Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN

Zapraszamy również do naszych serwisów: YouTube   Facebook

Ten utwór dostępny jest na licencji: Creative Commons
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 3.0 Polska