Gdy punkt ma nie tylko położenie, ale i wagę czyli o pożytkach ze środków ciężkości

6 października 2025
Kategoria: Festiwal Nauki w Warszawie, Nauka
210
Wykładowca: Marek Kordos

Wykład prof. Marka Kordosa w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [27 września 2025 r.]

Posłuchaj debaty w formie podcastu:

Anegdoty o dźwigniach Archimedesa i jego wyskakiwaniu z wanny kryją jego prace o środkach ciężkości, dające atrakcyjne narzędzie niestandardowego zajmowania się geometrią.

Znana z lekcji fizyki dźwignia jednostronna i dwustronna oraz stwierdzenie, że ciało zanurzone w wodzie traci tyle ciężaru, ile waży wyparta przez nie woda, to tylko różne opisy zjawiska równowagi i pojęcia środka ciężkości. Oparta na tym geometria zrobiła wielką karierę i jest dziś wiodącą dyscypliną matematyczną. Będzie mowa o jej przystępnych i nieoczekiwanych początkowych rezultatach.

prof. Marek Kordos – matematyk, doktor habilitowany, specjalista w dziedzinie geometrii i historii matematyki, a także ceniony popularyzator nauki. Wieloletni wykładowca Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego, profesor nadzwyczajny do czasu przejścia na emeryturę. Założyciel i przez ponad cztery dekady redaktor naczelny miesięcznika Delta, współtwórca Ośrodka Kultury Matematycznej i Stowarzyszenia na rzecz Edukacji Matematycznej. Autor licznych książek i publikacji popularyzujących matematykę, w tym wielokrotnie wznawianych Wykładów z historii matematyki. Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2005) oraz Nagrodą im. Profesora Hugona Steinhausa (1996).

***

Inicjatywa organizacji Festiwali Nauki w Warszawie, zapoczątkowana przez prof. Davida Shugara (fizyka i biologa molekularnego, twórcy polskiej szkoły biofizyki molekularnej) narodziła się w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (ICM) UW we wrześniu 1996 roku. Dokumentem formalnie powołującym Festiwal było Porozumienie podpisane w grudniu 1996 roku przez Rektorów Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Warszawskiej i Prezesa Polskiej Akademii Nauk. Dyrektorem Festiwalu Nauki w Warszawie został dr hab. Maciej Geller z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Od stycznia 2006 roku Festiwal nie jest już związany organizacyjnie z ICM. Jego animatorami są Wydział Fizyki UW i Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, a oficjalnym reprezentantem, na mocy porozumienia Sygnatariuszy Porozumienia, pozostaje od początku Uniwersytet Warszawski. Od 2010 roku tytuł animatora otrzymał także Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej. W 2014 roku nowym dyrektorem Festiwalu została dr Zuzanna Toeplitz, związana z Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

źródło: festiwalnauki.edu.pl

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.