Hormony i wiek. Czy kobiety i mężczyźni powinni stosować suplementację hormonalną?
Wykład prof. dr hab. n. med. Moniki Puzianowskiej-Kuźnickiej w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [28 września 2024 r.]
Posłuchaj wykładu w formie podcastu:
Procesowi starzenia towarzyszą niekorzystne zmiany w układzie hormonalnym. Zmiany w ilości oraz nieprawidłowości dotyczące rytmu wydzielania dotyczą wszystkich hormonów produkowanych przez organizm człowieka. Spadek produkcji melatoniny obserwuje się już w 2-3 dekadzie życia, a w 8 dekadzie jej produkcja może być o 80-0% niższa niż w młodym wieku.
Konsekwencjami tych zmian są zaburzenia rytmów dobowych, w tym rytmu i jakości snu, upośledzenie funkcji układu odpornościowego oraz, prawdopodobnie, wzrost ryzyka chorób neurodegeneracyjnych. Mimo że nie ma zalecenia stosowania melatoniny jako leku antystarzeniowego, można ją stosować u osób z poważnymi zaburzeniami snu. Starzeniu towarzyszy również nasilony spadek syntezy hormonu wzrostu, co ma bardzo poważne konsekwencje; między innymi zmniejsza się masa mięśni i kości, zwiększa zaś ilość tkanki tłuszczowej, zwłaszcza w obrębie jamy brzusznej. Mimo tego na razie nie zaleca się stosowania hormonu wzrostu jako leku antystarzeniowego, ponieważ jego suplementacja ma skutki uboczne i być może, wskutek przewlekłego stosowania może zwiększać ryzyko zgonu. W toku starzenia obserwujemy również istotne niedobory witaminy D spowodowane jej za małą podażą i niewystarczającą produkcją w skórze, czemu towarzyszą niedobory wapnia i wskutek tego – podwyższenie produkcji parathormonu, który uwalnia wapń z kości. Nadmierna aktywność parathormonu sprzyja więc osteoporozie, czemu zapobiegać może zalecana dla osób starszych suplementacja witaminy D i wapnia. Starzeniu towarzyszy również spadek produkcji hormonów płciowych – estrogenów (kobiety) i testosteronu (mężczyźni). U kobiet jest on dość szybki i osiąga moment kulminacyjny podczas menopauzy, podczas gdy u mężczyzn jest on stopniowy i rozpoczyna się już w 3 dekadzie życia.
Obecnie uważa się, że u osób ze wskazaniami (tzn. negatywnymi objawami spowodowanymi niedoborem tych hormonów) lub/i osób chcących zachować jakość życia i zapobiegać długoterminowym skutkom niedoboru hormonów (dotyczy zwłaszcza niedoboru estrogenów u kobiet), ale bez przeciwskazań (!) można stosować menopauzalną terapię zastępczą (kobiety) lub terapię uzupełniającą (mężczyźni). Starzenie wiąże się również ze wzrostem częstości występowania chorób tarczycy i cukrzycy typu 2.
prof. Monika Puzianowska-Kuźnicka – wybitna polska naukowiec, specjalizująca się w dziedzinie medycyny, szczególnie w genetyce, biologii molekularnej, gerontologii i endokrynologii. Jest profesorem nauk medycznych i pełni funkcję kierownika Zespołu Kliniczno-Badawczego Epigenetyki Człowieka w Instytucie Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN. Swoją karierę naukową rozpoczęła po ukończeniu studiów medycznych w Warszawie, a następnie zdobywała doświadczenie w renomowanych instytucjach, takich jak Narodowe Instytuty Zdrowia w Bethesda w USA. Jest autorką licznych publikacji naukowych i promotorem wielu prac doktorskich. Jej badania koncentrują się na molekularnych mechanizmach działania hormonów i ich wpływie na procesy starzenia oraz rozwój organizmu. Prof. Puzianowska-Kuźnicka jest laureatką wielu nagród, w tym Nagrody Prezesa Rady Ministrów. Jej osiągnięcia w dziedzinie medycyny mają istotny wkład w rozwój polskiej nauki.
Wykład nagrany przy okazji 28. Festiwalu Nauki w Warszawie
Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:
- Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.
- Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl – https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!
- Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem
Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001
Fundacja Wspomagania Wsi
