Implozja Imperium Osmańskiego w czasie I wojny światowej

Wojna to nie tylko żołnierze przelewający krew na froncie, ale również wspierająca ich machina ekonomiczna, która pochłania olbrzymie środki finansowe. W jaki sposób z finansowaniem udziału w I wojnie światowej poradziły sobie Wielka Brytania, Niemcy i Turcja opowiedział turecki ekonomista i historyk Zafer Toprak, który na Zamku Królewskim w Warszawie wygłosił ostatni wykład z cyklu „Sześć wieków relacji polsko-tureckich”.

Prelegent podczas swojego wystąpienia przedstawił potencjały ludnościowe, terytorialne i gospodarcze państw centralnych i Ententy u progu wybuchu Wielkiej Wojny. Stosunek ten wypadał w sposób miażdżący dla państw centralnych – mówił Toprak – toteż mający tego świadomość niemieccy stratedzy zakładali, że wojna musi zostać rozstrzygnięta na ich korzyść w przeciągu 6 tygodni. Toteż gdy aliantom udało się wrześniu 1914 roku zatrzymać ofensywę niemiecką nad Marną, ich klęska stała się przesądzona. Mimo to wojna miała trwać jeszcze cztery lata i wszystkie uczestniczące w niej strony stanęły przed wyzwaniem jej finansowania.

Nie możesz obejrzeć wykładu? Posłuchaj podcastu:

Toprak przedstawił słuchaczom, w jaki sposób z pokryciem wydatków związanych z udziałem w wojnie poradziły sobie Wielka Brytania, Niemcy oraz Turcja, która opowiedziała się po stronie państw centralnych. Jak mówił historyk, najlepiej z zadaniem zmierzyła się Wielka Brytania, której wysiłek wojenny udało się udźwignąć dzięki odpowiedniej polityce fiskalnej. Źle wypadły Niemcy, które zadłużały się u obywateli emitując obligacje. W efekcie tego blisko połowa gospodarstw domowych pożyczała państwu pieniądze i zubożała klasa średnia, co pośrednio wpłynęło na dojście do władzy Hitlera. Najgorzej z finansowaniem wydatków militarnych poradziła sobie Turcja, która dodrukowywała w tym celu pieniądze. Z olbrzymią inflacją, która była tego skutkiem, musiał radzić sobie nowy rząd po zakończeniu zmagań wojennych zakończonych dla Turcji dopiero w 1922 roku.

Posłuchaj nagrania w wersji angielskiej:

PW

Organizator wykładu:

***

Nagranie jest własnością Wszechnica.org.pl oraz Zamku Królewskiego w Warszawie – Muzeum. W sprawie jego dalszego wykorzystania prosimy o kontakt.