Intelektualiści w trudnych czasach: od zimnej wojny do czasów współczesnych

Komunizm posiadał odmienną specyfikę w każdym z państw Europy Środkowo-Wschodniej. O swoich doświadczeniach życia w ustroju komunistycznym oraz wyzwaniach na przyszłość przed jakimi stoją współcześnie ich kraje oraz świat mówili intelektualiści z Niemiec i Rumunii : Roland Jahn, Horia-Roman Patapievici oraz Andrei Gabriel Pleșu, podczas debaty zorganizowanej przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Rumuński Instytut Kultury. Dyskusję poprowadził Adam Michnik.

Uczestnicy dyskusji dzielili się zarówno swoimi osobistymi historiami związanymi z życiem w NRD i Rumunii przed 1989 rokiem, jak też ogólnymi spostrzeżeniami na temat charakteru systemu komunistycznego w ich państwach. Można się było dowiedzieć, jak w ocenie dyskutantów odmienna specyfika reżimu Ericha Honeckera i Nicolae Ceaușescu wpływała na różne postawy wobec systemu – od afirmacji, przez przystosowanie, do buntu. Goście spotkania opowiadali też, jak wyglądał upadek komunizmu w ich krajach oraz jak wyobrażali sobie wówczas przyszłość.

W drugiej części debaty uczestnicy dyskusji rozmawiali o rozliczeniach z przeszłością – zarówno komunistyczną, jak i faszystowską. Dyskutowano również o odmiennej pamięci i ocenie obu totalitaryzmów w krajach Zachodniej i Wschodniej Europy. Zastawiano się też, jak powinni zachowywać się intelektualiści wobec „realpolitik”, którą współczesne państwa demokratyczne prowadzą wobec reżimów. Poszukiwano również odpowiedzi na pytanie o źródła prawicowego populizmu w Europie i USA oraz postawę, jaką powinno się przyjąć wobec tego zjawiska.

Zapraszamy do obejrzenia nagrania dyskusji.

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.