O psychologii zwierząt. Wywiad z prof. dr hab. Wojciechem Pisulą

Posłuchaj rozmowy w formie podcastu:

Psychologia to dziedzina z pogranicza nauk przyrodniczych, humanistycznych i społecznych badająca zachowania. Błędnym jest zatem powszechne stwierdzenie, że psychologia to „nauka o duszy”. Analizowaniem i porównywaniem zachowań ludzi i zwierząt zajmuje się zaś psychologia porównawcza, która rozwinęła się dzięki teorii ewolucji Darwina. Badania porównawcze uświadomiły nam, że nie jesteśmy jedynymi istotami, które obdarzone są złożoną psychiką [10:20] Zwierzęta potrafią liczyć (np. krukowate), kochać (np. krowy potrafią zawiązywać przyjaźnie na całe życie) cierpieć, mają potrzeby związane z interakcjami społecznymi (np. psy). Zatem źródłem ich cierpienia może być niemożność zrealizowania naturalnych wzorców zachowania, np. opiekuńczych (odbieranie młodych tuż po porodzie) czy żywieniowych (karmienie nienaturalnymi paszami), unieruchomienie (np. krów mlecznych) [12:49]. Zwierzęcy model depresji, wyuczona bezradność nie jest wyjątkiem. To oczekiwanie na coś złego, na co zwierzę nie ma wpływu. Taki stan nie jest obcy także ludziom [19:00].

W którym kierunku powinno pójść nasze myślenie o zwierzętach? Niewątpliwe nie można pominąć tu wątku masowej, taniej i niskiej jakości żywności. Etyka i uwzględnianie dobrego traktowania zwierząt w przemyśle żywności podnosi koszty mięsa [21:10] „Ludzkość trapi pewien paradoks” – powiedział prof. dr hab. Wojciech Pisula. „Populacja, która zaczyna się bogacić zaczyna jest coraz więcej mięsa”. Od kilku lat obserwujemy Chińczyków dla których mięso wieprzowe niskiej jakości zaczyna produkować cały świat. To dramat ekologiczny w skali globalnej, ale także dramat samych Chińczyków, którzy wkrótce masowo zaczną odczuwać zdrowotne tego skutki [23:20]. Antropolodzy są zgodni, że ludzie potrzebują mięsa. Korzystniejsze jest jednak jedzenie mięsa rzadziej, ale lepszej jakości. 

Czy jesteśmy w stanie odczytywać komunikację zwierzęcą? Mistrzami „odczytywania” ludzi są psy, które wyzuwają poziom stresu, a nawet drżenie mięśni u człowieka.  Czy ludzie tak samo intuicyjnie rozumieją zwierzęta? [26:00]

***

Wojciech Pisula – psycholog, profesor zwyczajny w Instytucie Psychologii PAN, Przewodniczący Rady Naukowej Instytutu. Założyciel Collegium Humanitatis. Wcześniej wieloletni pracownik Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się psychologią porównawczą, poszukiwaniem doznań, zachowaniami eksploracyjnymi zwierząt, reakcją na nowość oraz adaptacją do zmiany. Członek Krajowej Komisji Etycznej do Spraw Doświadczeń na Zwierzętach w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.  W 2011 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski

***

Zapraszamy także do zapoznania się z poniższymi materiałami:

Dr Temple Grandin on Animal and Human Behavior:
https://www.youtube.com/watch?v=3zqAqIbDAPI

Dr Temple Grandin  – The Woman Who Thinks Like A Cow (Documentary)
https://www.youtube.com/watch?v=PtdTuZp1k5g

Evolution – Darwin’s Dangerous Idea
https://www.youtube.com/watch?v=MCOc7Xqj-kQ 

Dogs Decoded Documentary
https://www.youtube.com/watch?v=gAnVS27WODg 

Książki:
John Bradshow „Zrozumieć psa”
Aleksandra Horowitz „Oczami psa”
Patricia McConnell „Drugi koniec smyczy”
Turid Rugaas „Sygnały uspokajające – jak psy unikają konfliktów”

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.