O wsi tradycyjnej, zależnej od przyrody

Na kształt wsi największy wpływ miały czynniki naturalne i kulturowe. Jak żadne inne, tradycyjne osadnictwo wiejskie było zależne od przyrody. Decydowała ona nie tylko o formach przestrzennych układów osadniczych, materiałach budowlanych, rozwiązaniach technicznych, kształcie zabudowy, ale także o komforcie życia, jaki był możliwy do osiągnięcia na poszczególnych etapach rozwoju historycznego. Woda jako element natury również była silnym czynnikiem oddziałującym na materialne aspekty życia mieszkańców wsi. Opowieść skupia się na wybranych przykładach wpływu przyrody na tradycyjną wieś.

W prezentacji znalazły się szczegółowe analizy dotyczące m.in. konstrukcji budynków z materiałów takich jak drewno, glina czy cegła, oraz omówienia specyfiki lokalnych typów zabudowy, w tym zagrody olęderskiej. Wykład uwzględnił także wpływ środowiska geograficznego na różnorodność form osadnictwa w Polsce, od rozproszonych osad kolonijnych po zwarte układy wiejskie.

Wykład, bogato zilustrowany zdjęciami oraz historycznymi materiałami źródłowymi, dostarczył uczestnikom konferencji cennych informacji na temat historycznego uwarunkowania kształtu tradycyjnych wsi oraz ich współczesnego znaczenia w ochronie dziedzictwa kulturowego.

Prezentacja wykorzystana w czasie wykładu

dr inż. arch. Włodzimierz Witkowski – adiunkt w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej oraz główny specjalista w Pracowni Terenowej w Łodzi Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Ekspert w dziedzinie architektury drewnianej i krajobrazu kulturowego, prowadzi badania nad drewnianą architekturą Huculszczyzny i Pokucia. Opiekun Koła Naukowego Studentów Architektury PŁ, organizator wypraw naukowych na Huculszczyznę, podczas których dokumentowano zabytkowe cerkwie. Autor i współautor licznych publikacji naukowych, w tym książek o dziedzictwie wiejskim. Były rzeczoznawca Ministra Kultury w zakresie ochrony zabytków. Członek PKN ICOMOS.

Nagranie w ramach programu „Bioróżnorodność i woda w wiejskim dziedzictwie” realizowanego w ramach grantu „KPO dla Kultury” i sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU