Polska – Ukraina – Europa. Dziedzictwo i przyszłość

Posłuchaj wykładu w formie podcastu:

Spotkanie otworzyli organizatorzy cyklu: dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie prof. Andrzej Rottermund oraz Prezes Polskiego PEN Clubu Adam Pomorski. 

[Cz.I. 32min] Mykoła Riabczuk przedstawił długą historię stosunków polsko-ukraińskich i swoiste polityczne rozdarcie, w jakim znajduje się od wieków jego kraj. Z jednej strony ziemie ukraińskie były częścią Rzeczypospolitej szlacheckiej i zachowują tradycję Polski przedwojennej. Dzięki temu obszary te nigdy nie poddały się rusyfikacji i sowietyzacji. Z drugiej strony Ukraina ciążyła w kierunku „ruskiego miru” (rosyjskiego świata), wychodząc z założenia, że Ukraińcy i Rosjanie to prawie jeden naród.

[Cz.II. 17min] Do dziś na Ukrainie pokutuje przekonanie o Polakach jako zarozumiałych panach, krętaczach i podjudzaczach, urodzonych do „panowania” nad bratnim narodem. Ten stereotyp jest spuścizną kozackiego mitu z XIX w., antypolskiego, antykatolickiego i antyszlacheckiego w swoich podstawach. Jednocześnie Polakom Ukraina kojarzy się przede wszystkim z bazarem, gastarbeiterami i stepem/Kozakami.

Wzajemne relacje na szczęście stopniowo poprawiają się. W najnowszych czasach najgorzej było w latach 90-tych XX w., a momentem przełomu było nasze zaangażowanie w Pomarańczową Rewolucję (2004 r.).

***

Mykoła Riabczuk (ur. 27 września 1953 r. w Łucku) – ukraiński krytyk literacki, eseista i publicysta. Ukończył Politechnikę Lwowską i Instytut Literacki im. M. Gorkiego w Moskwie. Był zastępcą redaktora naczelnego miesięcznika „Wseswit” oraz szefem działu krytyki czasopisma „Suczasnist”. Współzałożyciel kijowskiego miesięcznika „Krytyka”. W Polsce publikował na łamach „Więzi”, „Tygodnika Powszechnego”, „Krasnogrudy”, „Czasu Kultury”, „Akcentu”, „Dekady Literackiej”, „Kultury Enter”. Do tej pory ukazały się polskie przekłady jego książek Od Małorosji do Ukrainy (2002 r.), Dwie Ukrainy (2004 r.) oraz Ogród Metternicha (2010 r.)

Laureat nagrody POLKUL Foundation za działanie na rzecz dobrych stosunków polsko-ukraińskich (1999 r.), a także Nagrody Pojednania Polsko-Ukraińskiego (2002 r.). W roku 2009 otrzymał Odznakę Honorową „Bene Merito” nadaną przez Ministra Spraw Zagranicznych Radosława Sikorskiego. Obecnie wiceprezes Ukraińskiego PEN Clubu, współpracownik Centrum Studiów Europejskich Uniwersytetu Akademia Kijowsko-Mohylańska oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.

***

Zamek Królewski w Warszawie, Polski PEN Club oraz Ukraiński PEN Club zapraszają do udziału w cyklu otwartych wykładów publicznych poświęconych relacjom Polski z Ukrainą, dziejom i kulturze Ukrainy na przestrzeni wieków – od średniowiecza po czasy współczesne. Wykłady odbywają się na Zamku Królewskim w Warszawie, raz lub dwa razy w miesiącu.

Podczas spotkań zamkowych specjaliści polscy oraz ukraińscy postarają się odpowiedzieć na nurtujące pytania, rozpatrując zarówno zagadnienia historii kultury, jak i również kwestie polityczne oraz cywilizacyjne czasów dawniejszych i dzisiejszych. Poruszone zostaną między innymi takie tematy, jak: relacje polsko-ukraińskie w Galicji w XIX–XX w., międzywojenna emigracja ukraińska, wzajemne stosunki podczas II wojny światowej. Poruszone zostaną także dzieje Kozaczyzny, wątki zabytków dawnej architektury polskiej na Ukrainie, kultura i literatura ukraińska. Projekt objęli patronatem:  JE Markijan Malskyj, Ambasador Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej oraz JE Henryk Litwin, Ambasador Rzeczypospolitej Polskiej na Ukrainie.

Więcej o cyklu znajduje się na stronie http://www.zamek-krolewski.pl.

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.