Rola wysiłku fizycznego w leczeniu otyłości

Posłuchaj wykładu w formie podcastu:

Współczesna cywilizacja stworzyła „homo sedentarius” („człowieka siedzącego”), którego organizm charakteryzuje się zachwianym bilansem energetycznym wywołanym przez nadmierną podaż energii w posiłkach, z drugiej zaś strony niską aktywnością fizyczną. Tak stan energetyczny organizmu, utrzymujący się przez dłuższy czas jest przyczyną rozwoju wielu chorób metabolicznych, układu krążenia, nowotworów. Etiologia tych zaburzeń związana jest m.in. z przerostem tkanki tłuszczowej, który wywołuje cztery główne szlaki zdarzeń prowadzące do:
1. dyslipidemii,
2. hiperglikemii i oporności na insulinę,
3. Nadciśnienia,
4. nadkrzepliwości.

W dobowym wydatku energetycznym człowieka prowadzącego siedzący tryb życia aktywność ruchowa zajmuje zaledwie 10-15% ogółu przemian. Nawet niewielkie jej zwiększenie prowadzi również do zwiększenia wydatku energetycznego na przemiany podstawowe. Ważniejszy jest jednak przy tym cały szereg zmian zachodzących zarówno w składzie ciała jak i uruchomieniu korzystnych procesów. Wymienić tu należy zmniejszenie masy ciała związane z obniżeniem zawartości ogólnej masy tłuszczowej jak i jej zawartości wewnątrz jamy brzusznej, poprawę wrażliwości na insulinę (nawet krótkie zwiększenie aktywności fizycznej uaktywnia transportery glukozy w mięśniach i poprawia jej tolerancję). W wielu badaniach przeprowadzonych u osób z nadwagą cierpiących na insulinooporność stwierdzono równą a nawet większą skuteczność zwiększonej aktywności ruchowej w porównaniu z leczeniem dietetycznym lub farmakologicznym.

Zwiększenie aktywności fizycznej u osób z nadwagą wpływa korzystnie na układ naczyniowy (obniża ciśnienie krwi m.in. poprzez zwiększenie syntezy śródbłonkowych czynników naczyniorozszerzających (NO) i zwiększenie wrażliwości na nie, prowadzi do zmian strukturalnych w naczyniach, zmniejsza ryzyko zakrzepów wewnątrznaczyniowych itd.

Podsumowując: zwiększenie aktywności fizycznej obok prawidłowej diety prowadzi do szeregu korzystnych zmian m. in. metabolicznych i krążeniowych oraz stanowi podstawę profilaktyki i rehabilitacji otyłości.

prof. dr hab. n.med Andrzej Ziemba – wybitny naukowiec, specjalizujący się w fizjologii stosowanej, metabolizmie, termoregulacji i fizjologii wysiłku fizycznego. Ukończył Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i związał swoją karierę z Instytutem Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN, gdzie kierował Zakładem Fizjologii Stosowanej i pełnił funkcje kierownicze. W latach 2014-2015 był Dyrektorem tego Instytutu. Pracował naukowo m.in. w USA, Finlandii, Francji i Wielkiej Brytanii. Był członkiem Komisji ds. Zwalczania Dopingu w Sporcie oraz pełnił funkcje w wielu Radach Naukowych. Obecnie jest Wiceprzewodniczącym Komitetu PAN ds. Rehabilitacji i Kultury Fizycznej. Jest autorem ponad 70 publikacji naukowych i licznych rozdziałów w książkach. Jego badania dotyczą przemian energetycznych, termoregulacji, suplementacji i wpływu stylu życia na zdrowie. Za swoją działalność został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Wykład nagrany przy okazji 28. Festiwalu Nauki w Warszawie

Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:

1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.
2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl – https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!
3. Możesz przekazać nam darowiznę na cele statutowe tradycyjnym przelewem
   Darowizny dla Fundacji Wspomagania Wsi można przekazywać na konto nr: 33 1600 1462 1808 7033 4000 0001
   Fundacja Wspomagania Wsi