Posłuchaj wykładu w formie podcastu:
Wykład poprowadzili wspólnie Justyna Guze i Piotr Szczepański, prezentując różnorodne spojrzenia na temat motywów wiejskich i wodnych w kulturze oraz sztuce.
W pierwszej części wykładu Justyna Guze, emerytowana kustosz Muzeum Narodowego w Warszawie i specjalistka od sztuki włoskiej oraz francuskiej XVIII wieku, opowiedziała o obecności motywów wiejskich w sztuce dawnej. Przedstawiła, jak wiejskie krajobrazy zaczęły pojawiać się w sztuce od XVI wieku, kiedy krajobraz stał się samodzielnym gatunkiem malarskim. Omówiła rozwój wiejskich tematów w malarstwie holenderskim i flamandzkim oraz ich znaczenie dla budowania malowniczości we włoskiej sztuce. Zwróciła uwagę na realizm XIX wieku oraz ruch chłopomański, które przyczyniły się do wzrostu zainteresowania tematyką wsi w polskim malarstwie. Podkreśliła odkrywanie polskiego folkloru i rolę artystów takich jak Wyspiański i Tetmajer.
W drugiej części wykładu Piotr Szczepański analizował dzieło „Flis”, koncentrując się na opisach przyrody, rzek i wiejskich zwyczajów. Zwrócił uwagę na różnice między kulturą szlachecką a chłopską, zauważając, że sztuka często pomijała temat chłopstwa, przedstawiając je wyłącznie przez pryzmat szlachty. Piotr Szczepański starał się zainspirować do refleksji nad dualizmem kulturowym – podczas gdy na zachodzie Europy wiejskie pejzaże ukazywały wolnych chłopów, w Polsce dominował mroczny obraz, który podkreślał różnice cywilizacyjne.
Justyna Guze – historyk sztuki (sztuka włoska i francuska, zwł. XVIII wieku), emerytowana kustosz Muzeum Narodowego w Warszawie (rysunki dawnych mistrzów włoskich i francuskich).
Piotr Szczepański – działacz społeczny, dyplomata i inżynier, prezes zarządu Fundacji Wspomagania Wsi
Prezentacja wykorzystana podczas wykładu
Nagranie w ramach programu „Bioróżnorodność i woda w wiejskim dziedzictwie” realizowanego w ramach grantu „KPO dla Kultury” i sfinansowanego przez Unię Europejską NextGenerationEU