Tadeusz Kowalik i ekonomia jako zaangażowanie społeczne
Wykład prof. Pawła Kozłowskiego z cyklu „Czwartki Razem”, Państwomiasto, 3 marca 2016 [1h02min]
Posłuchaj wykładu w formie podcastu:
Zmarły w 2012 roku ekonomista prof. Tadeusz Kowalik należał do najbardziej znanych krytyków reform Leszka Balcerowicza oraz polskiej transformacji gospodarczej po 1989 roku. Podczas spotkania z cyklu „Czwartki Razem” Tadeusza Kowalika wspominał jego przyjaciel, prof. Paweł Kozłowski.
Gość spotkania mówił, że u podstaw zainteresowania prof. Kowalika ekonomią legły jego poglądy społeczne. – Był człowiekiem bardzo ideowym, i te idee swoje nazywał i nie wstydził się tego. On był socjalistą. W większym stopniu socjalistą niż socjaldemokratą, aczkolwiek nazywał siebie czasami też socjaldemokratą. On należał do tych osób, które zajęły się ekonomią, czyli myślą o gospodarce – swoją własną lub innych, dlatego że był ideowcem, a nie odwrotnie – stwierdził.
Prof. Kozłowski wspominał, że jego przyjaciela cechował bardzo duży egalitaryzm. – Jak przystało na lewicowca, uważał że świat społeczny nie powinien być shierarchizowany. Jeżeli musi, to w jak najmniejszym stopniu – mówił gość spotkania. Prof. Kowalikowi towarzyszyła też empatia wobec osób nieradzących sobie w systemie kapitalistycznym. – Patrzył na świat przede wszystkim z perspektywy ludzi biednych, pokrzywdzonych. Miał przekonanie, które wyrażał w różnych miejscach, że ci ludzie nie muszą być ofiarami swojego losu – podkreślał prof. Kozłowski.
Alternatywa dla neoliberalizmu
Prof. Kowalik uważał, że kapitalizm może funkcjonować właściwie tylko wówczas, gdy wpływy pracodawców oraz kapitału będą równoważone przez instytucje świata pracy. – Zwracał uwagę – za Schumpeterem, i za Keynesem, i za Polanyim – że kapitalizm to jest taki wielki system, który charakteryzuje się ciągłym brakiem, ale zarazem ciągłym dążeniem do wewnętrznej równowagi. On się musi składać z sił i instytucji wzajemnie się równoważących, wzajemnie się ograniczających. Jedną z instytucji niezbędnych, która jest po to, żeby ograniczać tych, którzy z natury rzeczy w kapitalizmie mogą być najsilniejsi – to znaczy pracodawców i kapitalistów, są związki zawodowe – dowodził gość spotkania.
Prof. Kozłowski przypominał, że Tadeusz Kowalik alternatywę dla neoliberalizmu widział w państwie opiekuńczym, którego modelową realizację dostrzegał w krajach skandynawskich. – Wzorcem dla niego był system skandynawski. To jest system, który jest bardzo innowacyjny. Który powstał nie wtedy, kiedy ludzie byli bogaci, tylko wtedy, kiedy była bieda. To był sposób na wychodzenie z biedy – podkreślił gość spotkania.
Więcej w załączonym filmie z wykładu. Zapraszamy do oglądania.
***
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.