Trylobicie życie
Wykład dr Daniela Tyborowskiego w ramach cyklu Paleontologiczne Wieczory na Wydziale Geologii UW [24 kwietnia 2025 r.]
Nie możesz obejrzeć wykładu? Posłuchaj podcastu:
Trylobity to wymarła grupa morskich stawonogów, które żyły w paleozoiku — od około 521 do 252 milionów lat temu. Należały do typu Arthropoda, czyli tego samego co dzisiejsze owady, pająki i skorupiaki. Trylobity miały twardy pancerz, który dzielił się na trzy główne części: głowotułów (cephalon) – z oczami i czułkami, tułów (thorax) – segmentowany, elastyczny, ogon (pygidium) – tylna część ciała. Ich ciało było także podzielone w poprzek na trzy „płaty” (stąd nazwa tri-lo-bite, czyli „trój-płatowy”): środkowy i dwa boczne. Większość trylobitów miała kilka centymetrów długości, ale niektóre gatunki mogły osiągać nawet 70 cm! To całkiem sporo jak na stawonoga sprzed setek milionów lat. Trylobity żyły na dnie mórz i oceanów. Niektóre pełzały, inne kopały w osadach, a jeszcze inne pływały. Miały różne strategie życiowe: były padlinożercami, drapieżnikami, a niektóre mogły filtrować pokarm z wody. Trylobity przetrwały kilka wielkich wymierań, ale ostatecznie zniknęły w trakcie wielkiego wymierania permskiego – największego masowego wymierania w historii Ziemi, około 252 miliony lat temu. Trylobity są jednymi z najlepiej zachowanych i najczęściej znajdowanych skamieniałości, co czyni je niezwykle cennymi dla paleontologów. Dzięki nim naukowcy mogą datować warstwy skalne — są tzw. skamieniałościami przewodnimi.
dr Daniel Tyborowski – jest paleobiologiem, geologiem, ewolucjonistą, nauczycielem akademickim i popularyzatorem nauki. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na ewolucji, morfologii funkcjonalnej, histologii i paleoekologii kręgowców wtórnie wodnych – gadów morskich i waleni. W 2018 roku z wyróżnieniem obronił dysertację doktorską pod tytułem „Paleobiologia i środowisko życia późnojurajskich kręgowców morskich z kamieniołomu Owadów-Brzezinki, Polska środkowa„. Tematyka doktoratu dotyczyła unikatowych skamieniałości ichtiozaurów, żółwi morskich oraz ryb kostnoszkieletowych. Pełnił funkcję adiunkta muzealnego oraz pracownika Muzeum Ziemi PAN w Warszawie. W ramach działalności popularyzatorskiej prowadził wykłady i prelekcje w Muzeum Ziemi PAN, w tym w cyklu „Środowe spotkania z dziejami Ziemi”, które były transmitowane na Wszechnicy. Od 2024 roku jest pracownikiem naukowym i wykładowcą w Katedrze Geologii Historycznej, Regionalnej i Paleontologii na Wydziale Geologii Uniwersytetu Warszawskiego. Jego aktualne badania naukowe skupiają się na ewolucji i zróżnicowaniu specjalizacji pokarmowych wśród morskich czworonogów (ichtiozaurów, mozazaurów i waleni) w kontekście konwergencji ekomorfologicznej i sensorycznej.
https://danieltyborowski.wordpress.com/
Zapraszamy na Wieczory Paleontologiczne z dr Danielem Tyborowskim!
Zapraszamy też do wsparcia działalności naukowej dr Tyborowskiego za pośrednictwem https://patronite.pl/tyborowski
Organizator wykładu:
***
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
