Wielki dzień pszczół. Wykład o bartnictwie i miodzie

Posłuchaj wykładu w formie podcastu:

Bartnictwo to pierwotna forma pszczelarstwa, która obecnie odradza się w hobbystycznej formie po całkowitym zaniku w XIX w. Kim byli dawni bartnicy, jak wyglądała ich praca oraz o współczesnym renesansie bartnictwa w Polsce opowiedział Bartosz Popczyński z Centrum Edukacji Przyrodniczo Leśnej w Warszawie. Wykład odbył się w ramach Mokotowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Bartnictwo narodziło się z obserwacji. Człowiek podpatrywał, jak pszczoły zasiedlają w leśnych drzewach dziuple, wypróchnienia czy miejsca po ułamanych gałęziach. Widział, jak zwierzęta zakradają się do pszczelich gniazd, żeby zjadać miód. Człowiek początkowo zaczął robić to samo. Później postanowił dziać (wykuwać) w drzewach barcie, żeby mogły zasiedlić je pszczoły. Rabunek owoców pszczelej pracy został wtedy zastąpiony przez bardziej zrównoważoną formę gospodarowania. Bartnicy zabierali jedynie część miodu i dbali, żeby pszczoły mogły w dobrej kondycji przetrwać zimę.

Zobacz  też: Pszczoła środkowoeuropejska linii augustowskiej. Polskie rasy rodzime

Bartnictwo było zawodem dziedziczonym. Tajniki profesji były przekazywane z pokolenie na pokolenie. Bartnik musiał opanować narzędzia służące do dziania barci, jak pierzchnia, cioska czy skobliczka. Miejsce musiano przygotować w taki sposób, aby zachęcić pszczoły do jego zasiedlenia. Stosowano w tym celu różne zabiegi, jak przybijanie plastrów miodu do głowy barci. Zawód wymagał również umiejętności wspinania się na drzewa, do czego używano leziwa. Profesja zaczęła zanikać wraz z pojawieniem się uli kłodowych. Wraz z końcem XIX w. umarła praktycznie całkowicie.

Kim są współcześni bartnicy? Czy pszczelarstwo miejskie ma przyszłość? Więcej o bartnikach, miodach i zwyczajach pszczół w nagraniu wykładu.

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.