Naukowo i praktycznie o rozwoju i edukacji dzieci dwu- i wielojęzycznych

Posłuchaj rozmowy w formie podcastu:

Czy zawsze jesteśmy jedno-, dwu-, wielojęzyczni? Czy może można być trochę dwujęzycznym? Profesor Ewa Haman mówi, że można. Można być trochę dwujęzycznym, można być w jakimś stopniu dwujęzycznym, można być „w różnych wymiarach dwujęzycznym”. Można nabywać oba języki od urodzenia, albo zacząć nabywać drugi język później, jako nastolatek, dziecko w wieku szkolnym, czy dorosły. Wiek nabycia nie jest tu jedynym kryterium, jak się kiedyś uważało. Istotna jest też intensywność wykorzystywania języków. 

• Czy wiek w którym zaczynamy mieć kontakt z drugim językiem ma jakiekolwiek znaczenie? 
• Czy kontakt z wieloma językami we wczesnym dzieciństwie zmienia rozwój poznawczy? 
• Co jest odmiennego w rozwoju językowym dzieci, które wychowują się w rodzinach dwujęzycznych? 

Dzieci mające ciągłą styczność z dwoma językami na bardzo wczesnym etapie rozwoju w podobnym wieku zaczynają mówić, łączyć wyrazy w krótkie wypowiedzi, ale na ogół nie przebiega to równolegle w obu językach naraz. Na ich językowe „kamienie milowe” patrzymy więc w obu językach jako na „sumę” umiejętności językowych. 

• Czy małe dzieci w rodzinach dwu- i wielojęzycznych mają problem z tym, że jeden rodzic używa w komunikacji z nimi dwóch języków? 
• Czy rozmowa przy obiedzie w przeplatanych trzech językach nie tworzy dziecku zbyt dużego zamieszania? 
• Co się dzieje gdy dziecko dwu- czy wielojęzyczne idzie do szkoły? 
• Jak sobie radzić z nauką czytania i pisania w języku dominującym w szkole? 
• Ile czasu powinniśmy dać dziecku na spokojne oswojenie się z nowym językiem w nowym kraju. 
• Czy rzeczywiście dziecko „nasiąka językiem jak gąbka”? 
• Jak szybko 8 latek z Ukrainy ma szansę opanować zupełnie nowy alfabet i nowy język w polskiej szkole? 

Dużo pytań, na które odpowiedzi znajdziecie w rozmowie :)

Polecamy zajrzeć na strony naszych ekspertów: 

– https://multilada.pl/ (profile w mediach społecznościowych: FB @multiladauw, IG @multilada_uw)

Jeśli mieszkasz w Polsce, Norwegii lub gdziekolwiek indziej sprawdź w jakim badaniu MultiLADy możesz wziąć udział: https://multilada.pl/kontakt/ (tam znajdziesz króciutki formularz, który pomoże Ci wybrać badanie)

– https://joannakolak.com/ – strona dr Joanny Kołak, psycholożki i badaczki, która wspiera rodziny dwujęzyczne, bada rozwój językowy dzieci i rozwój dzieci w świecie mediów cyfrowych (https://www.instagram.com/joanna_kolak/ – na edukacyjnym koncie Joanny na Instagramie duża dawka wiedzy oraz  do badania dla rodziców dzieci polskojęzycznych mieszkających w Wielkiej Brytanii)

– ZACHĘCAMY DO UDZIAŁU W BADANIACH I POMOCY W ROZWIJANIU WIEDZY NAUKOWEJ DOT. WIELOJĘZYCZNOŚCI

dr Joanna Kołak – psycholożka i doktorka nauk społecznych. Zajmuje się naukowo rozwojem językowym i poznawczym dzieci dwujęzycznych i wielojęzycznych. Bada również rozwój dzieci w świecie mediów. Obecnie pracuje jako wykładowczyni i badaczka na University of Salford. Wspiera rodziny w wielojęzycznym wychowaniu. Jest autorką ebooka dla rodziców i specjalistów „Rozwój w dwóch językach. 50 pytań i odpowiedzi”. Prowadzi konsultacje indywidualne dla rodziców dzieci wielojęzycznych mieszkających w różnych krajach. 

prof dr hab. Ewa Haman z Wydziału Psychologii UW. Profesor prowadzi badania z zakresu psycholingwistyki rozwojowej, dotyczące wczesnego rozwoju językowego, zwłaszcza rozwoju leksykalnego, w różnych kontekstach (jednojęzycznym, wielojęzycznym). Interesuje ją określenie granic typowego rozwoju oraz wyznaczniki rozwojowego zaburzenia języka (DLD, developmental language disorder), dlatego pracuje nad narzędziami pomiaru poziomu rozwoju językowego (np. jest współautorką Obrazkowego Testu Słownikowego – Rozumienie OTSR; Testu Rozwoju Językowego TRJ). Profesor Ewa Haman rozwija też nową metodę pomiaru zasobu słownictwa i przetwarzania leksykalnego u dzieci wielojęzycznych Cross-linguistic Lexical Tasks CLT, która obecnie jest dostępna dla 29 języków. Interesują ją badania nad skutecznością wspierania rodziców i profesjonalistów w zakresie tworzenia optymalnych warunków rozwoju językowego dzieci jedno- i wielojęzycznych, zwłaszcza we wczesnym dzieciństwie. Więcej o projektach pani profesor i jej zespole: https://multilada.pl/ 

dr hab. Przemysław Tomalski, prof. Instytutu Psychologii PAN. Kierownik pracowni Neurokognitywistyki Rozwojowej Babylab https://babylab.edu.pl/, psycholog, kognitywista, naukowiec. Publikuje w obszarze badań czynników ryzyka rozwoju neuropoznawczego z wykorzystaniem nowoczesnych metod obrazowania mózgu (EEG, NIRS). W ramach europejskich konsorcjów Eurosibs/EU-AIMS poszukiwał wczesnych predyktorów autyzmu u niemowląt z rodzinnym ryzykiem tych zaburzeń. Koordynował europejską siecią szkoleniową MSCA ITN Sapiens. Jest członkiem Rady Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci, największej polskiej organizacji wspierającej uzdolnione dzieci i młodzież.Główne zainteresowania naukowe profesora skupiają się wokół związków pomiędzy rozwojem psychicznym a rozwojem mózgu.