Polska wieś na początku XXI wieku. Wywiad z prof. Marią Halamską

Posłuchaj rozmowy w formie podcastu:

Jak wynika z analiz prof. dr. hab. Marii Halamskiej wiejska Polska na początku XXI wieku jest silnie zróżnicowana pod kątem gospodarczym. Niepokoić może fakt, że aż 2/3 obszarów wiejskich zaliczyć można  do obszarów peryferyjnych gospodarczo (w przeciwieństwie do obszarów intensywnego rozwoju i strefy przejściowej). Gospodarka jest oczywiście generatorem innych procesów, np. społecznych czy demograficznych. Na terenach słabszych gospodarczo płace zawsze będą niższe, a młodzi ludzie chętniej będą z takich terenów wyjeżdżać.

Cz.I [27min]„Młodym ludziom ze wsi radziłabym pewien realizm (…) bo zderzenie z rzeczywistością może być bolesne. Uważam że część młodych musi wyjechać ze wsi. Nawet zachęcałabym ich do wyjazdu”  – powiedziała prof. dr hab. Maria Halamska. „Młodzi ludzie powinni, nawet ci którzy chcą zostać na wsi, na jakiś czas wyjechać, bo wszelkie podróże poszerzają horyzonty, uczą tego że rzeczy są względne. Doradzałabym, ażeby popatrzyli także na środowisko w którym chcą żyć. Od tego zależy osobisty ich sukces. To nie są tylko kwestie okoliczności, środowiska. To kwestia realnego ocenienia swojego miejsca w społeczeństwie i kwestia oceny wysiłku, który chcą zainwestować” – dodała.

Władze samorządowe, władze gmin mają potężne narzędzie do wspierania rozwoju wsi – są nimi chociażby środki unijne. Prof. dr hab. Maria Halamska uważa jednak, że gminy niemądrze nimi dysponują, wydając je na „łatwe”, szybko widoczne  inwestycje – brukowane place, fontanny, aquaparki. Tymczasem gminy powinny najbardziej zadbać o rozwój dzieci, o uczenie ich współdziałania, współpracy. Czy dobrze się stało, że finansowanie szkół pozostawiono gminom? Czym według prof. Marii Halamskiej jest „normatywny chaos”? Czym jest relatywizacja wartości?

Cz. II [17min] Uczenie tolerancji dla inności, obywatelskość i wzajemne zaufanie  to klucz do zrozumienia nowej rzeczywistości. Niepokojący jest fakt niskiego zaangażowania młodych ludzi w politykę, brak odpowiedzialności za dobro wspólne. Taką postawę można określić jako „aobywatelską”. W latach 80. ubiegłego wieku za systemem demokratycznym opowiadało się 2/3 mieszkańców wsi. Dziś tylko kilkanaście procent uważa, że system demokratyczny jest najlepszą formą rządów. „Co się stało, że przestaliśmy cenić tę demokrację, czemu przestaliśmy jej używać? Czy jak czegoś nie ma co dopiero wtedy bardzo to cenimy?”

Zapraszamy do obejrzenia lub wysłuchania wywiadu!

 ***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.