Choroby zakaźne, podatki i zmiana klimatyczna: rzecz o pułapkach społecznych

Socjolog dr hab. Łukasz Afeltowicz tłumaczy w nagraniu wykładu, czym są pułapki społeczne oraz dlaczego jako społeczeństwo w nie wpadamy. Rozważa również, czy jeśli już w pułapce tkwimy, mamy szansę się z niej wydostać. Prelekcja została zarejestrowana podczas VII Festiwalu Sąsiedzkiego „Wespół w Zespół dla Solca”.

Nie możesz obejrzeć wykładu? Posłuchaj podcastu:

Pułapki społeczne to sytuacje, w których indywidualna chęć osiągnięcia korzyści uniemożliwia skuteczną realizację działań na rzecz dobra wspólnego. Dr hab. Łukasz Afeltowicz podczas wykładu obrazuje to zagadnienie na przykładzie ściągalności podatków, walki z chorobami zakaźnymi oraz katastrofą klimatyczną.

Prelegent wskazuje, że powyższe zagadnienia należą do tzw. nikczemnych problemów (ang. wicked problems), czyli zagadnień trudnych do rozwiązania i zrozumienia z uwagi na swoją złożoność. Przykładowo, odczuwalne skutki katastrofy klimatycznej wydają się odległą perspektywą. Dlatego też, rządom i jednostkom trudno się wyrzec zachowań, który mogłyby wpłynąć na spowolnienie ocieplania się klimatu.

Łukasz Afeltowicz rozważa również, czy pułapki społeczne można pokonać. Prelegent deprecjonuje w tym względzie rolę edukacji, która jego zdaniem sprawdza się, gdy stoimy nad krawędzią przepaści, ale jeszcze do niej nie wpadliśmy. Podobnie ocenia tzw. dobry przykład. W przypadku państwa, którego obywatele masowo unikają płacenia podatków, uczciwy płatnik będzie jedynie pośmiewiskiem. Dlatego socjolog podkreśla rolę instytucji w kształtowaniu zachowań społecznych. Rozumie je jednak nie tylko potocznie jako urzędy, ale przede wszystkim zbiór norm obowiązujących w społeczeństwie.

Więcej o pułapkach społecznych w nagraniu wykładu.

Zobacz też: Smart City w świecie po pandemii – mroczne widmo czy nowa nadzieja?

PW

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.