Ekonomia Franciszka: Odpowiedź na kryzys klimatyczny?

Posłuchaj spotkania w formie podcastu:

„Ekonomia Franciszka” to międzynarodowa sieć wydarzeń, która powstała w wyniku apelu papieża o opracowanie „nowej ekonomii”. Ma ona odpowiadać na takie wyzwania jak nierówności społeczne czy kryzys klimatyczny. Jak interpretować wezwanie Franciszka oraz czy o kryzysie klimatycznym można mówić w oderwaniu od „kryzysu kapitalizmu” dyskutowali goście debaty zorganizowanej w Szkole Głównej Handlowej przez Światowy Ruch Katolików na Rzecz Środowiska oraz Centrum Myśli Jana Pawła II: prof. Alessandra Smerilli, prof. Luigino Bruni oraz prof. Marek Rymsza. Spotkanie poprowadził red. Rafał Woś.

Wydarzenie otworzył dr hab. Tomasz Dołęgowski, prodziekan Kolegium Gospodarki Światowej SGH, który przywitał przybyłych gości. Następnie głos zabrał Piotr Abramczyk, prezes fundacji Światowy Ruch Katolików na rzecz Środowiska, uzasadniając cel zorganizowania debaty. – Nie da się ukryć, że wielka degradacja środowiska, kryzys ekologiczny, kryzys klimatyczny jest znakiem czasów. Z tego też powodu przygląda mu się Kościół i stara się na niego odpowiedzieć. My jako Światowy Ruch Katolików na rzecz Środowiska chcemy być częścią tego rozwiązania – mówił.

Kolejny na mównicy pojawił się Rafał Murawski, reprezentujący Klub Inteligencji Katolickiej. – Papież Franciszek w swojej adhortacji Evangelii Gaudium napisał, że taka ekonomia zabija. Opisywał w ten sposób (…) system (…) który nie tylko umożliwia, ale wręcz wywołuje nadmierną eksploatację, nieumiarkowaną konsumpcję, rozwarstwienie, niszczy nasz wspólny dom – przypomniał. Murawski podkreślił, że zadaniem nas wszystkich jest zastąpienie tego „co nie działa, co się nie sprawdza, co niszczy”.

Jako ostatni przywitał zgromadzonych dr hab. Michał Łuczewski z Centrum Myśli Jana Pawła II. Zwrócił uwagę, że tytułowa „Ekonomia Franciszka” nie powinna być rozumiana jako narzucone rozwiązanie wspomnianych wyżej problemów, ale „nasza ekonomia”. – W stylu przywództwa, w którym przerzuca odpowiedzialność z siebie na ludzi, papież Franciszek bardzo przypomina Jana Pawła II, to jest ten sam styl – zaznaczył.

Kryzys klimatyczny a kryzys kapitalizmu

Zobacz też: Globalne ocielenie – różne perspektywy

Wstępem do dyskusji było wystąpienie Alessandry Smerylli, siostry zakonnej i profesor ekonomii politycznej, pierwszej kobiety powołanej do Papieskiej Komisji Państwa Watykańskiego. Prelegentka przybliżyła ideę spotkania „Ekonomia Franciszka”, które odbędzie się w Asyżu w dn. 26-28 marca 2020. W jego trakcie zaproszeni młodzi ludzie z całego świata będą rozmawiać, jak rozwiązać problem nierówności i zatrzymać kryzys klimatyczny – Trzeba walczyć z gospodarką opartą na marnotrawstwie i zaproponować nowy sposób życia – mówiła.

Podczas kolejnej części wydarzenia goście odpowiadali na pytanie zadane przez red. Rafała Wosia, czy kryzys klimatyczny można rozpatrywać w oderwaniu od „kryzysu kapitalizmu”.

Prof. Marek Rymsza, doradca prezydenta Andrzej Dudy, odpowiadając, stwierdził, „że przestrzegałby przed nadmiernym ideologizowaniem”. Jego zdaniem kluczowe w kontekście dyskusji powinno być zwrócenie uwagi na „stan gospodarki. Obecną sytuację porównał do kwestii robotniczej, jaka pojawiła się wraz z rewolucją przemysłową. Zwrócił on uwagę, że gospodarka nie mogla się wówczas dalej rozwijać bez jej rozwiązania. Dziś według niego mamy do czynienia z podobną sytuacją – gospodarka nie może się rozwijać bez rozwiązania kwestii ekologicznej. Prelegent zwrócił uwagę, że Franciszek rozważa tę sprawą w kategoriach etycznych. Według papieża Ziemię należy traktować jako dar od Boga dla wszystkich ludzi. W związku z tym powinna być traktowana jako wspólna własność – nie tylko bogatej Północy i biednego Południa, ale też obecnych i przyszłych pokoleń. Rymsza zaznaczył również, że według Franciszka rozwiązanie problemu „nie może być narzucone siłą przez silniejszych słabszym”.

„Jesteśmy współwinni zbrodniom tego systemu”

Obejrzyj też: Czy jednostki są odpowiedzialne za masowe wykorzystywanie zwierząt?

Prof. Luigino Bruni, koordynator programu „Ekonomia Franciszka”, zwrócił uwagę, że nie ma obecnie alternatywy dla kapitalizmu. – Dzisiaj mamy debatę o tym, że jest kilka rodzajów kapitalizmu – zauważył. W jego opinii dyskusja dotyczy tego, „które rodzaje kapitalizmu mają konkurować: czy kapitalizm oparty na eksploatacji, czy na poszanowaniu pracy ludzkiej i środowiska”.

Prof. Smerilli, odwołując się do planowanego spotkania w Asyżu, zaznaczyła że dyskutując o nowych rozwiązaniach nie powinno się odstraszać zwolenników kapitalizmu. Zaznaczyła, że bardzo ważne dla rozwiązania dyskutowanych problemów są wybory konsumenckie. – Jeśli myślimy o ekonomii (…) jako o czymś co jest daleko od nas, to nie jest właściwe podejście. Na przykład kiedy kupujemy produkty i wybieramy te najtańsze, a nie patrzymy jak zostały one wyprodukowane, jaki jest łańcuch produkcji, jak traktuje się pracowników (…) w danej firmie, to tak naprawdę finansujemy taką kiepską gospodarkę (..). Jesteśmy niejako współwinni zbrodniom tego systemu – podkreśliła.

W drugiej części debaty goście odpowiadali na pytania z sali. Więcej w nagraniu dyskusji.

/PW

Organizatorzy debaty:

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.