Dialog jako narzędzie polityki międzynarodowej

Posłuchaj wykładu w formie podcastu:

Część 1 [27min]: Prof. Adam Daniel Rotfeld jest badaczem stosunków międzynarodowych. W szczególności zajmuje się teorią i praktyką bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwiązywaniem konfliktów, kontrolą zbrojeń i rozbrojeniem. Przedmiotem wprowadzenia do dyskusji były rozważania na temat różnic między dialogiem a rokowaniami oraz ewolucji form i sposobów prowadzenia dwu- i wielostronnych negocjacji. Spotkanie stało się okazją do prezentacji doświadczeń osobistych negocjatora i refleksji analityka oraz badacza.

Prof. Rotfeld zaprezentował szereg definicji dialogu, wskazując na zależność pomiędzy znaczeniem terminu a uczestnikami, celami i przedmiotem samego przedsięwzięcia. – Współczesny dialog międzynarodowy dotyczy głównie sfery bezpieczeństwa. Musimy zdać sobie sprawę z faktu, że 1,5 miliarda ludzi dotkniętych jest obecnie zagrożeniem lub skutkami konfliktów. Zimna wojna zamroziła konflikty, które po jej zakończeniu zaczęły się odnawiać – stwierdził prelegent.

Tymczasem trzeba prowadzić dialog permanentny, dlatego że młode generacje nie traktują już pewnych spraw jako bezdyskusyjnych, spornych i nierozwiązywalnych. Wyrosło pokolenie, dla którego II wojna światowa jest tak samo odległa jak starożytne wojny punickie. – Sam pamiętam, że I wojna światowa była dla mnie jedną z rzędu kilkuset historycznych wojen. Dopiero z czasem uświadomiłem sobie, że był to konflikt o fundamentalnym znaczeniu dla dwudziestowiecznych zmian społecznych i politycznych – podkreślił Adam Daniel Rotfeld.

Część 2 [29min]: Często zdarza się, że używamy pojęć, których związek z rzeczywistością pozostaje bardzo luźny. Terminy „dialog” i „rokowania” nagminnie stosuje się wymiennie, choć nie jest to uzasadnione. Dialog różni się od rokowań perspektywą przedmiotową – przedmiotem rokowań są kompromis i równowaga interesów, natomiast przedmiotem dialogu są wartości.

Celem dialogu międzynarodowego nie jest wypracowanie kompromisu, lecz lepsze zrozumienie i poznanie, które samo w sobie staje się wartością – prezentacja stanowisk stanowi tu istotny element „zysku”. Rokowania, które nie są poprzedzone dialogiem okazują się niezwykle trudne. Chodzi bowiem o to, aby wskutek dialogu zneutralizować nieufność i zbudować zaufanie. Ten typ dialogu nie powinien być nastawiony na szybki efekt, lecz raczej na podtrzymywanie dwustronnych oraz wielostronnych kontaktów. Najbardziej skuteczne są sytuacje, w których obie strony uznają się za zwycięskie i wychodzą ze zderzenia racji „z twarzą”.

Część 3 [26min]: – Dialog w ramach prac Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych okazał się skuteczniejszy niż początkowo myślałem. Ponieważ jednak zasadą obowiązującą w czasie rozmów było stawianie spraw z szacunkiem wobec drugiej strony, możliwe było zbudowanie zaufania. Nie znaczy to, że nie ma między nami różnic czy sporów, ale zasadniczy cel – dotarcie do faktów i poznanie motywów – udało się osiągnąć. Konsekwencje pewnych propozycji Grupy, na przykład w sprawach dialogu religijnego, nie miały precedensu od czasów chrztu Rusi i Polski – powiedział Adam Daniel Rotfeld w czasie wykładu w Fundacji Centrum im. prof. Bronisława Geremka.

Część 4 [45min]: Po wykładzie był czas na dyskusję i pytania z sali.

***
Prof. dr hab. Adam Daniel Rotfeld jest badaczem stosunków międzynarodowych, w szczególności zajmuje się teorią i praktyką bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwiązywaniem konfliktów, kontrolą zbrojeń i rozbrojeniem. Były minister Spraw Zagranicznych w rządzie Marka Belki (2005) oraz dyrektor Sztokholmskiego Międzynarodowego Instytutu Badań nad Pokojem – SIPRI w latach 1990-2002. Członek Kolegium Doradczego Sekretarza Generalnego ONZ ds. Rozbrojenia (2006-2011). Od 2008 roku Współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych. Wchodził w skład Grupy Ekspertów NATO („Grupa Mędrców”) ds. przygotowania Nowej Koncepcji Strategicznej Sojuszu; w latach 2010-2011 komisarz Euro-Atlantyckiej Komisji Bezpieczeństwa. Członek wielu krajowych i międzynarodowych komitetów, komisji, rad naukowych i stowarzyszeń zajmujących się stosunkami międzynarodowymi i bezpieczeństwem. Autor ponad 20 monografii i ok. 450 studiów i artykułów. Pracuje na Wydziale „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego.

źródło: geremek.pl

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.