Etyka i odpowiedzialność w działaniach wielkich mocarstw. Przykład tajnych więzień CIA oraz naruszeń praw człowieka w Federacji Rosyjskiej
Trzecia Debata Lemkinowska zorganizowana przez Centrum im. prof. Bronisława Geremka, 16 maja 2011 r. [1h15min]
Etyka i odpowiedzialność w działaniach wielkich mocarstw. Przykład tajnych więzień CIA oraz naruszeń praw człowieka w Federacji Rosyjskiej
Posłuchaj debaty w formie podcastu:
– „Partnerstwo tortur” powinno zostać zastąpione „partnerstwem odpowiedzialności” – powiedziała Amrit Singh, podczas III Debaty Lemkinowskiej, odnosząc się do stosunków Polska – USA.
16 maja 2011 r. w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego odbyła się III debata poświęcona pamięci Rafała Lemkina. Tematem spotkania była kwestia odpowiedzialności i etyki w działaniach wielkich mocarstw na przykładzie tajnych więzień CIA oraz naruszeń praw człowieka na Kaukazie.
Moderatorem III Debaty Lemkinowskiej był Konstanty Gebert. Wśród panelistów znaleźli się: Olga Bobrova (Nowaja Gazeta), Adam Bodnar (Helsińska Fudnacja Praw Człowieka) oraz Amrit Singh (Open Society Justice Initiative).
Paneliści dyskutowali m.in. o zaufaniu do państwa, poczuciu bezpieczeństwa obywateli, rolą USA w stosunkach międzynardowych. Poruszano też kwestię roli, jaką sprawa tajnych więzień CIA odgrywa w wewnętrznej polityce polskiej.
Amrit Singh zwróciła uwagę, że międzynarodowa reputacja Stanów Zjednoczonych jako promotora praw człowieka została zniszczona i obecnie nadszedł moment aby inne państwa europejskie, w tym Polska, przejęły ich dawną rolę. Zdaniem Singh dobrą do tego okazją będzie najbliższa wizyta prezydenta Obamy w Polsce. Partnerstwo tortur powinno zostać zastąpione partnerstwem odpowiedzialności.
Adam Bodnar stwierdził, że sprawa więzień CIA na terenie Polski podkopała zaufanie do instytucji państwa. Stało się tak dlatego, że żaden z polskich polityków nie zrobił nic w celu wyjaśnienia tej sprawy (z wyjątkiem Józefa Piniora). Bodnar zwrócił również uwagę na fakt, że sprawa więzień CIA ujawniła wciąż obowiązujący priorytet współpracy dyplomatycznej pomiędzy państwami nad postulatem działań zgodnych z prawem międzynarodowym. Świadczy o tym brak współpracy władz USA jeśli chodzi o informacje dotyczące funkcjonowania programu CIA na terytorium państw sojuszniczych, w tym Polski.
Olga Bobrova zapoznała słuchaczy z sytuacją panującą na Północnym Kaukazie. Zwróciła uwagę, że w Rosji państwo nie jest zainteresowane przestrzeganiem praw człowieka nawet na poziomie deklaratywnym, pod tym względem USA wypadają lepiej, ponieważ retoryka przestrzegania praw człowieka jest tam obecna przynajmniej w oficjalnym dyskursie władzy. Olga Bobrova wskazała na analogię w szermowaniu pojęciem terroryzmu w USA i w Rosji. Według niej w Rosji niemal co tydzień państwo zabija człowieka oskarżając go o terroryzm przy czym nie sposób jest zweryfikować zasadności tych oskarżeń. Pozasądowe zabójstwa są w Rosji częstą praktyką.
Udział wzięli:
Konstanty Gebert (Moderator) – Reporter (m.in. z Jugosławii i Rwandy) i komentator “Gazety Wyborczej”, założyciel żydowskiego miesięcznika “Midrasz”, autor dziesięciu książek, obecnie pracuje nad porównawczą analizą ludobójstw. Polska
Olga Bobrova – Dziennikarka i reporterka moskiewskiej Nowej Gazety. Relacjonowała m.in. zamach terrorystyczny na szkołę w Biesłanie, wojnę rosyjsko-gruzińską w 2008 roku oraz niepokoje w Inguszetii w latach 2005-2009. W 2010 roku austriacki oddział organizacji Reporterzy bez Granic odznaczył ją nagrodą Freedom Press Award. Rosja
Adam Bodnar – Doktor prawa, związany z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, w której prowadzi Program Spraw Precedensowych oraz Program Obserwatorium Działalności CIA w Polsce; pełni również funkcję sekretarza zarządu; pracuje na stanowisku adiunkta w Zakładzie Praw Człowieka WPiA UW. Polska
Amrit Singh – Pracowniczka Programu Narodowego Bezpieczeństwa i Zwalczania Terroryzmu w ramach inicjatywy prawnej sieci Open Society Foundations w Nowym Jorku. Prowadzi szereg kampanii rzecznictwa interesów w sprawie naruszeń praw człowieka na całym świecie związanych z narodowym bezpieczeństwem. Współautorka książki Administration of Torture: A Documentary Record from Washington to Abu Ghraib and Beyond. Amrit Singh jest absolwentką prawa na Uniwersytecie w Yale oraz Uniwersytetów w Oxfordzie i Cambridge. USA
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.