Droga do Niepodległości: Stefania Sempołowska
- 25 lipca 2018
- Kategoria: Historia
- 3427
- Wykładowca: Agnieszka Janiak-Jasińska
Rozmowa z dr Agnieszką Janiak-Jasińską, Fundacja Wspomagania Wsi, 4 lipca 2018 [0h58min]
Nie możesz obejrzeć wykładu? Posłuchaj podcastu:
Stefania Sempołowska (1869-1944) w zaborze rosyjskim organizowała tajną edukację dla dziewcząt, docierała z wiedzą do robotników i chłopów oraz angażowała się w pomoc więźniom politycznym. Tej ostatniej działalności nie zaprzestała również w dwudziestoleciu międzywojennym, narażając się władzom niepodległej Polski. O działaczce opowiadała w studiu Wszechnicy dr Agnieszka Janiaka-Jasińska w z Instytutu Historycznego UW.
Stefania Sempołowska dorastała w rzeczywistości, gdzie dostęp do edukacji był możliwy jedynie dla tych, którzy posiadali na to środki finansowe. Nauczanie było ukierunkowane na rusyfikację, żaden z przedmiotów w zaborze rosyjskim nie mógł być nauczany w języku polskim. Jednocześnie program edukacji dla dziewcząt różnił się od programu skierowanego do chłopców. Kobiety kształcone były przede wszystkim na przyszłe panie domu, bez aspiracji zawodowych. Deficyt ten wypełniało szkolnictwo tajne. Jedną z takich szkół, u Jadwigi Papi, skończyła Stefania Sempołowska.
– To była szkoła kształcąca w duchu patriotycznym, przygotowująca dziewczęta do różnych aktywności na rzecz niepodległości. Ale to była też szkoła przygotowująca do działalności społecznej. (…) Działalność na rzecz wolności Polaków była jednoznaczna z działalnością na rzecz pokrzywdzonych, na rzecz walki z nierównościami społecznymi, na rzecz podnoszenia cywilizacyjnego wsi i miast – mówiła dr Janiak-Jasińska.
Wartości wyniesione ze szkoły Papi Sempołowska przeniosła również do kierowanej przez siebie placówki. Jednocześnie wdrażała w niej nowoczesne, nawet dziś mogące być uznanymi za kontrowersyjne metody nauczania. – W szkole Sempołowskiej nie było ocen, nie było świadectwa promocji do następnej klasy. Dziewczęta uczyły się na tyle, na ile mogły. Grunt, żeby dokonywały postępów i uczyły się przez siedem lat, zakładając że dojdą do pewnego poziomu w rozwoju wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych – mówiła gościni Wszechnicy. Zajęcia w szkole wyróżniały się też stosowaną metodą poznawczą. Podczas lekcji przedmiotów przyrodniczych i ścisłych wykonywano doświadczenia, historii uczono podczas wycieczek po Warszawie.
Sempołowska w ramach działalności w Kobiecym Kole Oświaty Ludowej oraz Kole Kobiet Korony i Litwy angażowała się w niesie edukacji warstwom społecznym, które były jej pozbawione. – Jeździła do gorszych dzielnic Warszawy, do wsi podwarszawskich, małych miasteczek, gdzie sama uczyła. Mamy wspomnienia, że były to dla uczestników tych zajęć momenty naprawdę wielkich przeżyć. Jednocześnie uczestniczyła w zdobywaniu środków na kursy dla nauczycielek i nauczycieli wiejskich, a także sama je prowadziła.
Sempołowska za swoją działalność była represjonowana i więziona przez władze rosyjskie. Sama również zaangażowała się w pomoc więzionym przeciwnikom caratu. Problem więźniów politycznych podejmowała również już w niepodległej Polsce, narażając się władzom i różnym stronnictwom politycznym. – Bardzo wyraźnie uważała, że państwo demokratyczne nie powinno prześladować ludzi o innych poglądach politycznych, że powinno umieć z nimi rozmawiać i dochodzić do kompromisu. To że druga II Rzeczpospolita swoich politycznych przeciwników głównie zamykała w więzieniach, tego Sempołowska nie akceptowała. I była gotowa zrobić wszystko, żeby uświadomić kierownikom państwa, że to jest zła ścieżka – podkreśliła historyczka.
Więcej w nagraniu rozmowy.
PW
Droga do Niepodległości
Choć po 1795 roku zaborcy na 123 lat wymazali Polskę z mapy świata, nie była ona w tym czasie polityczną, ideową i społeczną pustynią. Polacy nie tylko walczyli o odzyskanie niepodległości z bronią w ręku, ale też budowali gospodarkę, oświatę, społeczeństwo obywatelskie. Całkowicie wbrew zaborcom, a czasem wchodząc z nimi w ryzykowne porozumienia. W ramach cyklu „Droga do Niepodległości” będziemy o bohaterach tych czasów opowiadać.
Partner nagrania:
***
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
Playlista: Rozmowy Wszechnicy
- Na globalnej szachownicy i wokół Polski coraz więcej zmian
- Polska na globalnej szachownicy. Jakiej polityki zagranicznej potrzebujemy by sprostać nowym wyzwaniom?
- Żegnaj Angela, czyli nasz problem z Niemcami
- Nie tylko armia - od czego zależy bezpieczeństwo państwa
- Exposé marzeń - jak odbudować polską politykę zagraniczną
- Unia Europejska, co to jest i po co nam to...
- Jak przygotować Polskę i swoją społeczność do współczesnej wojny?
- Rosyjska dyplomacja, cele, środki, metody
- Rok złych wróżb
- Bliski Wschód wobec zmieniającej architektury świata i wobec agresji na Ukrainę
- Co się dzieje w Azji Południowo-Wschodniej
- Czy zachód chce zwycięstwa Ukrainy w tej wojnie
- Nowa architektura polityczna świata.
- Rosyjska agresja na Ukrainę i co dalej... część I
- Rosyjska agresja na Ukrainę i co dalej... część II
- Zrozumieć Mariannę; kultura, cywilizacja i cele strategiczne Francji
- Zjazd w Astanie i świat Środkowego Wschodu wobec wojny w Ukrainie
- Wybory "połówkowe" w USA a zmiana polityki międzynarodowej USA
- II Rzeczpospolita - lekcja dla współczesnych elit
- Ukraina w powojennej architekturze Europy Środkowo-Wschodniej
- Polska polityka zagraniczna - lipiec 2022
- Putin, Merkel, Macron, Łukaszenka, ZBiR i Białoruś nasza sąsiadka...
- Kampania wyborcza do samorządu, krok po kroku
- Rosyjska agresja na Ukrainę po roku. Strategia dla Polski na te czasy
- A jeśli wojna nie zostanie rozstrzygnięta na korzyść Ukraińców?
- Pamięć, chłopi, bunt, czyli formatowanie pamięci o pańszczyźnie
- Wojna po roku. Początek, progres, stan obecny...
- Biden Rosja Chiny czyli o Ukrainie
- O kondycji sektora pozarządowego w Polsce
- Zrozumieć Italię
- Czy ustawa o ochronie zwierząt porządkuje system ochrony zwierząt w Rzeczpospolitej?
- Zrozumieć Indie
- Indie [cz. I] - Epoka wedyjskiego ‘Słowa Usłyszanego’ (Śruti)
- Indie [cz. II] - Buddyzm, imperium Maurjów, Grecy w Indiach
- Indie [cz. III] - Drugi podbój Indii przez Muzułmanów (XIII w. e. c. – XVII e. c.)
- Indie [cz. IV] - Epoka dominacji angielskiej - III kolonizacja Subkontynentu Indyjskiego
- Chiny i zmieniający się porządek światowy
- Czesi, Czechosłowacja, Czechy - nasi niedocenieni (?) sąsiedzi...
- Polska a Izrael - relacje między państwami
- Nie tylko szkoła, ale przede wszystkim dom rodzinny ma wpływ na sukces dzieci w dorosłym życiu
- Długie życie pańszczyzny, cz. I
- Długie życie pańszczyzny, część II
- Indie [cz. V] - Europa i Indie: bliźniaczo różne cywilizacje
- Kobiety i pańszczyzna
- Chrzest Polski - 1050 lat
- Centralny Port Komunikacyjny
- Węgry - kraj zgubiony?
- Winston Churchill. Europa-Wielka Brytania-Polska
- Po co krowom dobre samopoczucie? O dobrostanie krów. Wywiad z prof. Henrykiem Grodzkim
- Chiny. Państwo, cywilizacja, kultura strategiczna, cesarstwo
- Finlandia nasz sąsiad i sojusznik
- Birma - Mjanma rok po zamachu
- Chłopi w II Rzeczpospolitej. Rzeczpospolita nie dla chłopów
- Izrael między demokracją a dyktaturą?
- Kim są nasi goście z Ukrainy i dlaczego to nie Rosjanie
- Sudan a interesy świata w Afryce
- Jak zabezpieczać i chronić zabytki?
- Czego chcą Niemcy?
- Geopolityczne trzęsienie ziemi z wojną w tle – Azja i Afryka
- Okrągły Stół, czyli polski Rubikon
- Od czego zależy tempo rozwoju lokalnego i sukces lokalny? Wywiad z prof. G. Gorzelakiem, dyrektorem Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW (EUROREG)
- Dania, Północ Europy - kultura, dzieje, spotkania z Polską
- Nierówności w systemie edukacji. Jak sobie z nimi radzić?
- O szkole. Z Krystyną Starczewską rozmawia Justyna Duriasz-Bułhak
- Porozmawiajmy o podatkach
- Jak wspierać rozwój małego dziecka?
- Gospodarstwa rodzinne - co to dziś oznacza?
- Trzy oblicza lobbingu w USA: jak idee, organizacje i wielkie pieniądze zmieniają politykę w Stanach Zjednoczonych
- Patrioty (nie) w Polsce i inne sprawy światowe
- Rolnictwo, rozwój wsi, demografia - wyzwania rozwojowe dla Polski
- Zrozumieć Chiny czyli chiński obwarzanek - Tajwan, Hong Kong, Makau, Ujguria, Tybet, Mandżuria, Mongolia.
- O dobrostanie zwierząt
- Odporność strategiczna Polski
- Izrael w ogniu
- Jeszcze raz o Centralnym Porcie Komunikacyjnym
- Gra o Najwyższą Stawkę: Odporność na Zagrożenia i Kryzysy
- Ekonomia społeczna
- Dziecko – pełnoprawny obywatel społeczności lokalnej
- Pierwsze lata życia dziecka
- Co nauka mówi, a czego nie mówi o mózgach niemowląt i małych dzieci?
- Między gospodarką a polityką, czyli polskie reformy rolne
- Rosja, Niemcy, Białoruś i kwestia Polska
- Polskie rolnictwo w Unii Europejskiej
- W poszukiwaniu źródeł teraźniejszości. Wieś polska 1918 – 2018
- O powodzi i nie tylko
- Budżet domowy w czasach wysokiej inflacji
- Jak zmienia się polska wieś
- O nierównościach i o zróżnicowaniu między regionami
- Jabłonna Lacka i okolice przed i w czasach najazdu bolszewickiego 1920
- Klucz do świata, czyli angielski nie tylko w szkole...
- Dyplomacja gospodarcza czyli dyplomacja i gospodarka [cz.1]
- O psychologii zwierząt. Wywiad z prof. dr hab. Wojciechem Pisulą
- Sołtysi a Operacja Czysta Rzeka
- Dyplomacja gospodarcza czyli dyplomacja i gospodarka [cz.2]
- Kochajmy dzikie pszczoły póki jeszcze są
- Agenci służb specjalnych wobec zasad demokratycznego państwa i współczesnych zagrożeń zewnętrznych
- Trzy role wiejskich kobiet
- Kontrwywiad - fakty i tajemnice cz. I
- Misja Retingera do Polski przed wybuchem Powstania Warszawskiego
- Wywiad i kontrwywiad Polskiego Państwa Podziemnego w latach 1939-1945
- Społeczeństwo obywatelskie czy klientela
- Jan Karski. Historia tajnego kuriera Polskiego Państwa Podziemnego
- Zielony Ład - fakty i mity
- Staw wiejski - niezwykły zasób przyrodniczy i edukacyjny
- Wiejski staw - wspólne dobro
- Rzeki, rzeczki, strumyki... i my
- Lipienek i jego poniatówki
- Prawo autorskie w organizacji pozarządowej z praktycznego punktu widzenia
- O Unii Europejskiej i świecie - Boomer i Zetki
- Życie i śmierć Jana Rodowicza "Anody". Rozmowa z Mariuszem Olczakiem
- Ludzie i wspólnota - psychologia działania dla sołtysów - uwagi wstępne
- O popularyzacji nauki, kawiarniach naukowych i festiwalach nauki
- "Wiążą nas pewne wartości ogólnoludzkie". Rozmowa z dr. Adamem Bodnarem
- Jak rozwijała się wiedza o zwierzętach?
- O raporcie "Polska wieś 2016. Raport o stanie wsi"
- Ameryka po wyborach
- O wyborach prezydenckich w USA
- Znaczenie odkryć naukowych Marii Skłodowskiej-Curie
- Rewolucja październikowa – dlaczego bolszewikom udało się sięgnąć po władzę?
- Droga do Niepodległości: Adam Jerzy Czartoryski
- Droga do Niepodległości: Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki
- Droga do Niepodległości: Książę Józef Poniatowski
- Droga do Niepodległości: Leopold Kronenberg
- Droga do Niepodległości: Stefania Sempołowska
- Droga do Niepodległości. Roman Dmowski i Józef Piłsudski
- Droga pod Wiedeń - 1683
- Co znaczy prowadzić gospodarstwo rolne w Polsce?
- Mediacje lepsze niż sąd
- Kto to jest sędzia?
- Konstytucja kwietniowa z 1935 roku. Najdłużej obowiązująca polska ustawa zasadnicza?
- Mediacje w szkole
- O współczesnej wojnie
- O Holokauście: Jak doszło do ludobójstwa?
- Wały przeciwpowodziowe. Konstrukcja, utrzymanie i wpływ roślinności na ich funkcjonowanie
- Samorząd terytorialny po 1990 r. - sukcesy i zagrożenia
- Polskie Django. Bunt i przemoc na wsi polskiej w XIX w.
- Dezinformacja to też wojna
- Zwierzęta w hodowli okiem behawiorystki
- Polska sołecka a odporność strategiczna państwa
- Odbudowa państwa
- Odpływ czy retencja, jak zarządzać rzeką?
- Rola wywiadu w obronie niezależności państwa
- Polskie rolnictwo i polityka rolna - wyzwania i dylematy
- Poszukiwania osób zaginionych - jak szukać, żeby odnaleźć?
- Ale nam się wydarzyło! Krzysztof Iwaniuk wspomina 30 lat samorządu w Polsce
- Ale nam się wydarzyło! Krzysztof Margol wspomina początki samorządu w Polsce
- Ale nam się wydarzyło! Mirosław Lech wspomina 30 lat samorządu w Polsce
- Psy i konie na służbie. Rola zwierząt w formacjach mundurowych
- Co się wydarzyło przed rokiem 1025?
- Bolesław Chrobry i jego królestwo
- Czy drżenie rąk to na pewno choroba Parkinsona?
- Zrozumieć Niemcy
- Ale nam się wydarzyło! Rozmowa z Ryszardem Kozyrą, byłym wójtem gminy Barciany
- Polska w zmieniającym się świecie.
- Do czego nam edukacja?
- Polska a Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Luksemburgu
- Wypalenie i regeneracja liderów wiejskich
- Przywództwo w Samorządzie
- Wójt, burmistrz a edukacja i rozwój lokalny
- Pies rasowy na wsi
- Churchill
- Moja sytuacja w okresie koronawirusa
- Pies na kanapie, ale czy szczęśliwy?
- Co może prezydent w polityce zagranicznej
Playlista: Droga do Niepodległości
- Zapomniany pokój - traktat ryski po latach
- Bić się czy nie bić? Powstanie styczniowe i nie tylko
- I wojna światowa - zapomniana wojna Polaków
- Polacy w rewolucji węgierskiej 1848-1849. Wykład dr. Istvána Kovácsa
- Droga do Niepodległości: Książę Józef Poniatowski
- Wilson, Paderewski i odrodzenie Polski
- Droga do Niepodległości: Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki
- Przyjaciółki, muzy, wybranki serca - kobiety w życiu Ignacego Jana Paderewskiego
- Spotkanie z okazji 100-lecia niepodległego państwa ukraińskiego
- Droga do Niepodległości: Adam Jerzy Czartoryski
- Dyplomacja najsłynniejszego pianisty świata
- Droga do Niepodległości: Leopold Kronenberg
- Działaj skutecznie z myślą o ojczyźnie. Historyczne konteksty życia wsi zorganizowanej
- Droga do Niepodległości: Stefania Sempołowska
- Udział Stanów Zjednoczonych i Polonii amerykańskiej w walce odzyskanie niepodległości Polski
- Polska, ale czyja? / Debata o II Rzeczpospolitej
- (Nie)pokoje 1918-1923. Trudne narodziny nowego świata
- Droga do Niepodległości. Roman Dmowski i Józef Piłsudski
- Wprowadzenie do wystawy "Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918"
- Droga do niepodległości. Etos walki i czynu
- Paw i papuga narodów. Odrodzone państwo polskie we wczesnej twórczości Zofii Stryjeńskiej
- Rewolucja 1905 roku w polskiej pamięci zbiorowej
- Kobiece twarze niepodległości
- Śmierć prezydenta. O zabójstwie Gabriela Narutowicza