Co nauka mówi, a czego nie mówi o mózgach niemowląt i małych dzieci?

24 stycznia 2023
Kategoria: Edukacja, Nauka
735
Wykładowcy: Ewa Haman, Przemysław Tomalski

Zapraszamy na drugi już odcinek rozmów o rozwoju mózgu małych dzieci. [grudzień 2022]

Posłuchaj rozmowy w formie podcastu:

W przestrzeni publicznej temat mózgu pojawia się bardzo często, krąży dużo pseudonaukowych treści, często nie sprawdzonych i wątpliwej jakości. Profesor Przemysław Tomalski na rozwoju mózgu się zna. Jako ekspert opowiada nam więc o rozwoju mózgu małych dzieci i o tym co rodzice powinni na ten temat wiedzieć.

Zobacz również: Czego, jak i po co uczą się niemowlęta i małe dzieci?

Rozwój mózgu nie przebiega jednostajnie, monotonnie czy równomiernie na przestrzeni pierwszych lat. Pierwsze 3 lata życia dziecka są kluczowe. Badania mózgu pokazują, że w tym okresie (a zwłaszcza na przestrzeni pierwszego roku życia) mamy najbardziej dynamiczne, największe zmiany w zakresie połączeń mózgowych, w zakresie liczby komórek mózgowych. Ten okres pierwszych lat to jest okres najbardziej dynamicznych zmian, kiedy te wpływy środowiskowe mają faktycznie bardzo istotne znaczenie.

Rozwój biologiczny, embrionalny jest bardzo skomplikowany. W programie rozwoju biologicznego mózgu, mamy zaszytych dużo mechanizmów, które pozwalają temu mózgowi dopasowywać się do środowiska w którym jest. Mamy wiele mechanizmów „plastyczności” dzięki którym sieci mózgowe kształtują się w odpowiedzi na doświadczenia środowiskowe i są jakoś dopasowane do tych rodzajów informacji z jakimi dany mózg, dane dziecko będzie miało do czynienia. Ten proces zaczyna się już w okresie prenatalnym. Wiemy, że już na etapie 28/29 tygodnia ciąży mózg płodu przetwarza dźwięki dochodzące do niego z „zewnątrz”. Mózg może „czytać” też różne sygnały fizjologiczne (hormonalne, jak np. kortyzol – hormon stresu), bodźce dotykowe i świetlne zanim przyjdzie na świat.

Noworodki dzięki doświadczeniom przed urodzeniem, mają już wykształcone preferencje dźwiękowe. Ich mózgi już są nastrojone na odpowiednie „czytanie” mowy ludzkiej, odróżnianie języka z którym miało styczność przed urodzeniem i nakierowane na głos matki.

Zobacz również: Czego, jak i po co uczą się niemowlęta i małe dzieci?

Wszystkie materiały obejrzysz również na naszym kanale Wszechnica FWW