Podkop pod przekop. Dzieje idei kanału przez Mierzeję Wiślaną

17 października 2023
Kategoria: Edukacja, Festiwal Nauki w Warszawie, Historia
1131
Wykładowca: Festiwal Nauki

Wykład dr. hab. Włodzimierza Karola Pessela w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie [30 września 2023]

Posłuchaj w formie podcastu:

Inwestycja pod oficjalną nazwą „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską” – powszechnie znana jako Przekop Mierzei – budzi duże zainteresowanie w domenie publicznej i spolaryzowane emocje społeczne. Im bardziej kanał przez Mierzeję Wiślaną wpisuje się w podziały socjopolityczne istniejące we współczesnej Polsce, tym bardziej wymaga spojrzenia z większego dystansu. A taką refleksję umożliwia kulturowa historia infrastruktury w połączeniu z nautologią, tzn. wiedzą o rozwoju żeglugi i portów, oraz wiedzą o mieście, w szczególności biografią Elbląga.

Interdyscyplinarny wykład będzie zawierać panoramę długich dziejów idei przekopania Mierzei Wiślanej: od XVI wieku i zatargów króla Stefana Batorego z Gdańszczanami, przez projekty z czasów przynależności Elbląga do Prus, po końcówkę XX wieku – lata po polskim przełomie ustrojowo-gospodarczym, zarazem ostatnie lata istnienia województwa elbląskiego (zniesionego przez reformę podziału administracyjnego Polski w 1999 roku). Wtedy to badania naukowe wybitnego hydroinżyniera Tadeusza Jednorała splotły się, z jednej strony, z oddolną samorządową wizją aktywizacji regionu Zalewu Wiślanego, a ze strony drugiej, z nieudanymi negocjacjami dyplomatycznymi mającymi na celu wyegzekwowanie swobodnej żeglugi polskich jednostek przez Cieśninę Piławską i rosyjską część Zalewu Wiślanego. Dzieje tej drogi wodnej są zatem ściśle powiązane z losami Elbląga jako małego wielkiego miasta, dawnego ważnego portu bałtyckiego, który dawno temu utracił swój pierwotny status i w rozmaitych kontekstach polityczno-społecznych mierzy się z tą utratą jako podstawą swojego trudnego dziedzictwa.

Jak pisał krytyk kultury Neil Postman: „Wizje przyszłości zawsze bardziej dotyczą tego, gdzie byliśmy, niż tego, dokąd zmierzamy”.

dr hab. Włodzimierz Pessel – kulturoznawca, skandynawista i badacz kultury miejskiej. Doktor habilitowany nauk o kulturze i religii (2020)

Jeśli chcesz wspierać Wszechnicę w dalszym tworzeniu treści, organizowaniu kolejnych #rozmówWszechnicy, możesz:

1. Zostać Patronem Wszechnicy FWW w serwisie https://patronite.pl/wszechnicafww Przez portal Patronite możesz wesprzeć tworzenie cyklu #rozmowyWszechnicy nie tylko dobrym słowem, ale i finansowo. Będąc Patronką/Patronem wpłacasz regularne, comiesięczne kwoty na konto Wszechnicy, a my dzięki Twojemu wsparciu możemy dalej rozwijać naszą działalność. W ramach podziękowania mamy dla Was drobne nagrody.

2. Możesz wspierać nas, robiąc zakupy za pomocą serwisu Fanimani.pl – https://tiny.pl/wkwpk Jeżeli robisz zakupy w internecie, możesz nas bezpłatnie wspierać. Z każdego Twojego zakupu średnio 2,5% jego wartości trafi do Wszechnicy, jeśli zaczniesz korzystać z serwisu FaniMani.pl Ty nic nie dopłacasz!