Prawda, kłamstwo, fake news

6 października 2017
Kategoria: Społeczeństwo
4550
Wykładowca: Edwin Bendyk

Prawda, kłamstwo, fake news − Bendyk, Wasilewski, Wróbel, Szymielewicz Pobierz mp3

Debata, Festiwal Nauki w Warszawie, 28 września 2017 [1h57min]

Żyjemy w świecie post prawdy. Ludzie utracili wiarę w opinie ekspertów. Ich postępowaniem nie kierują obiektywne fakty, lecz emocje. Gdzie szukać źródeł tego stanu i czy można ten trend odwrócić rozmawiali podczas debaty „Prawda, kłamstwo, fake news” w ramach XXI Festiwalu Nauki dr hab. Jacek Wasilewski (UW, IFiS PAN), prof. Szymon Wróbel (UW) i Katarzyna Szymielewicz (Panoptykon). Dyskusją poprowadził Edwin Bendyk („Polityka”).

Bendyk rozpoczął debatę od przypomnienia niedawnego referendum w sprawie Brexitu i wyboru Donalda Trumpa na prezydenta USA. W obu przypadkach dużą rolę w decyzjach podejmowanych przez wyborców odegrały celowo fabrykowane informacje. Wasilewski zwrócił uwagę, że stosowanie kłamstwa jak narzędzia w obiegu publicznym nie jest niczym nowym. Za sprawą nowych mediów łatwiejsze jest tylko jego rozprzestrzenianie. Wróbel dodał, odwołując się do Hannah Arendt, że nowością jest również to, że kłamstwo nie jest jak kiedyś traktowane traktowane w sposób instrumentalny (czyli sami kłamiący działają pod wpływem nieprawdy?). Szymielewicz zwróciła uwagę, że wszystkie strony debaty publicznej posługują się narracjami. Ekspert odwołujący się do faktów niezgodnych z daną narracją automatycznie traktowany jest jako reprezentant przeciwnej strony sporu.

W trakcie dyskusji pojawiły się również pomysły na odwrócenie obecnego stanu rzeczy. Szymielewicz zwróciła uwagę na potrzebę zmiany modeli biznesowych mediów internetowych. Jej zdaniem należy zerwać z uzależnianiem zysku od liczby kliknięć internautów. Zwróciła uwagę, że wszyscy możemy wspierać finansowo rzetelne media, abonując ich treści. Wasilewski wskazał na konieczność uczenia w procesie edukacji umiejętności weryfikacji informacji. Zauważył jednak, że owoce tego procesu będziemy być może w stanie dostrzec dopiero za 20 lat. Wróbel dostrzegł szansę na zmianę w poszukiwaniu „nowej kultury deliberacji”, która uwzględniałaby rolę nowych mediów.

Zapraszamy do obejrzenia nagraniu wykładu

***

logo_festiwalnauki Inicjatywa organizacji Festiwali Nauki w Warszawie, zapoczątkowana przez prof. Davida Shugara (fizyka i biologa molekularnego, twórcy polskiej szkoły biofizyki molekularnej) narodziła się w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego (ICM) UW we wrześniu 1996 roku. Dokumentem formalnie powołującym Festiwal było Porozumienie podpisane w grudniu 1996 roku przez Rektorów Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Warszawskiej i Prezesa Polskiej Akademii Nauk. Dyrektorem Festiwalu Nauki w Warszawie został dr hab. Maciej Geller z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Od stycznia 2006 roku Festiwal nie jest już związany organizacyjnie z ICM. Jego animatorami są Wydział Fizyki UW i Instytut Biochemii i Biofizyki PAN, a oficjalnym reprezentantem, na mocy porozumienia Sygnatariuszy Porozumienia, pozostaje od początku Uniwersytet Warszawski. Od 2010 roku tytuł animatora otrzymał także Wydział Fizyki Politechniki Warszawskiej. W 2014 roku nowym dyrektorem Festiwalu została dr Zuzanna Toeplitz, związana z Wydziałem Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

źródło: festiwalnauki.edu.pl

***

Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.