Wszechświat – prosty czy złożony? Debata S.Bajtlik, M.Demiański, K.Meissner

Debata zamykająca XVIII Festiwal Nauki w Warszawie. Stara Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, wrzesień 2014 r. [1h50min]

Posłuchaj debaty w formie podcastu:

Debata zamykająca XVIII Festiwal Nauki w Warszawie. Trzej naukowcy (Stanisław Bajtlik, Marek Demiański, Krzysztof Meissner) rozważali na czym polega prostota wszechświata (jeśli w ogóle jest on prosty), czy złożone zjawiska i obiekty (życie, pogoda, kosmos) dadzą się w pełni opisać prostymi prawami oraz czy nasz mózg jest dostatecznie złożony, by odkryć prostotę świata w skomplikowanych zjawiskach.

Podstawowe prawa przyrody są proste, a opis świata za ich pomocą wydaje się być zdumiewająco symetryczny. Ale niebywały postęp nauki od początku XVII wieku stał się możliwy, bo na fundamentalnym poziomie przestała się ona zajmować światem jaki widzimy i przeniosła w abstrakcyjny świat idealizacji: punktów materialnych, brył doskonale sztywnych, ruchów prostoliniowych, świat bez tarcia czy oporu powietrza, z pojedynczymi atomami w pustej przestrzeni w idealnie jednorodnym Wszechświecie, czy pojęć, np. pól kwantowych, których na poziomie obserwacji w ogóle nie widać. Prawa podstawowe opisują te idealizacje i pojęcia i dopiero z nich próbujemy zbudować opis realnego świata wokół nas, gdzie widzimy nie prawa, ale ich skutki. A te bywają niezwykle złożone i ,,nieprzewidywalne’’ a ich opis jest znacznie bardziej skomplikowany niż opis praw nimi rządzących. Czy kontynuowanie poznawania prostoty i symetrii praw podstawowych pozwoli w pełni poznać i zrozumieć Wszechświat w całej jego złożoności?

***

Dr Stanisław Bajtlik jest astrofizykiem, pracuje obecnie w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN w Warszawie. Jest autorem kilkudziesięciu prac naukowych z dziedziny kosmologii, teorii względności i astrofizyki. Z wielkim zaangażowaniem zajmuje się też popularyzacją nauki. Jest autorem kilkuset artykułów, programów radiowych i audycji telewizyjnych o charakterze popularnonaukowym oraz książki „Kosmiczny alfabet”. Artykuły popularne publikował m.in. w Świecie Nauki, Spectrum der Wissenschaft, Wiedzy i Życiu, Polityce, Gazecie Wyborczej, Postępach Fizyki, Młodym Techniku, Postępach Astronomii, Akademii. Był autorem całorocznego, codziennego cyklu audycji nadawanych w 2000 roku przez Polskie Radio Bis „Kosmiczne związki”. Wraz z Arkadiuszem Orłowskim prowadził w latach 2005-2007 program popularnonaukowy w TVP1 „Symulator faktu”. Współpracuje z Uniwersytetami Dzieci w wielu miastach. Jest członkiem Rady Programowej Warszawskiego Festiwalu Nauki. W 2007 roku Stanisław Bajtlik został laureatem konkursu „Popularyzator nauki”, organizowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz serwis „Nauka w Polsce” PAP. W 2008 roku otrzymał medal i nagrodę Polskiego Towarzystwa Fizycznego, za popularyzację fizyki za rok 2008, „za wszechstronną i pełną pasji działalność popularyzatorską”.

Prof. dr hab  Marek Demiański – specjalista z dziedzin astrofizyki relatywistycznej i kosmologii jest pracownikiem naukowym w Instytucie Fizyki Teoretycznej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego od 1962 roku. Na początku swojej drogi naukowej zajmował się matematycznymi i fizycznymi aspektami ogólnej teorii względności, od lat siedemdziesiątych zeszłego stulecia zajmuje się głównie astrofizyką relatywistyczną i kosmologią, w szczególności procesem powstawania struktury we wszechświecie, własnościami promieniowania reliktowego oraz naturą ciemnej energii i ciemnej materii. Współpracuje z wieloma zagranicznymi ośrodkami naukowymi np. Instytutem Badań Przestrzeni Kosmicznej Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie, Instytutem Nielsa Bohra w Kopenhadze i Uniwersytetem Frederico II w Neapolu. Był profesorem wizytującym w Kalifornijskim Instytucie Technologicznym, na Uniwersytecie Stanu Teksas w Austin i od wielu lat współpracuje z Williams College w Massachusetts, USA.

Prof. dr hab. Krzysztof Antoni Meissner – polski fizyk teoretyk, profesor doktor habilitowany nauk fizycznych, specjalista w zakresie teorii cząstek elementarnych. Pracuje w Katedrze Teorii Cząstek i Oddziaływań Elementarnych Instytutu Fizyki Teoretycznej Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Jest zastępcą dyrektora Instytutu Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana. Od 10 września 2008 roku jest członkiem Rady Nadzorczej KGHM Ecoren. Uczestniczy w badaniach w CERN. W 1997 roku, na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego, napisał rozprawę habilitacyjną pod tytułem: „Rola symetrii teorii strun niekrytycznych i kosmologii strunowej”. Tytuł profesora uzyskał w czerwcu 2006. Profesor Krzysztof Antoni Meissner opublikował ponad 40 prac w czasopismach naukowych, takich jak: Physical Review Letters, Physical Review D, Classical and Quantum Gravity, Nuclear Physics, Physics Letters B, Acta Physica Polonica. Jest autorem podręcznika: Klasyczna teoria pola, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

Podobne wykłady Festiwal Nauki w Warszawie

Komentarze

Partnerzy

Lista zapisanych wykładów jest aktualnie pusta.