Zielona energia. Czy bez niej możliwy jest dalszy rozwój naszej cywilizacji?
- 16 stycznia 2015
- Kategoria: Ekonomia, Festiwal Nauki w Warszawie, Nauka, Przyroda
- 5710
- Wykładowca: Festiwal Nauki
Wykład prof. Marka Godlewskiego z Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk zrealizowany został w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie. IF PAN, 20 września 2014 r. [59min]
Posłuchaj wykładu w formie podcastu:
Istnieje bezpośrednia korelacja pomiędzy zapotrzebowaniem na energię, a poziomem rozwoju cywilizacyjnego danego społeczeństwa. Dalszy postęp oznacza wiec rosnące zapotrzebowanie na energię. Niestety klasyczne źródła energii powoli się wyczerpują. Aby rozwiązać ten problem poszukujemy zarówno nowych alternatywnych źródeł energii, ale także nowych technologii prowadzących do znacznego obniżenia naszego zapotrzebowania na energię. Na wykładzie omówione zostały przykłady obu rozwiązań. Prof. Marek Godlewski przedstawił także konsekwencje ekologiczne wykorzystania energii słonecznej, a także przykłady nowych technologii znacząco obniżających nasze zapotrzebowanie na energię.
W ciągu XX wieku ludność świata wzrosła czterokrotnie – do 7,0 – 7,5 mld. W tym czasie, zużycie energii wzrosło czternastokrotnie! Scenariusze mówią, że będzie nas jeszcze więcej – nawet do 12 mld. Im więcej ludzi na świecie, im szybszy rozwój cywilizacji tym większe zapotrzebowanie na energię elektryczną. Świat, chcąc utrzymać dotychczasowe tempo rozwoju, potrzebuje co najmniej dwukrotnie więcej energii. Czy planeta Ziemia wytrzyma takie tempo i od nadmiaru gazów cieplarnianych nie zamieni się w drugą Wenus?
Najwięcej energii elektrycznej zużywają Kanada i Australia (ze względu na klimat, ogrzewanie i chłodzenie). Polska, należąc do krajów wysoko rozwiniętych, znajduje się także w czołówce krajów zużywających jej coraz więcej. Około 19% energii elektrycznej na świecie zużywanej jest na oświetlenie, 13% pochłaniają urządzenia domowe, klimatyzacja, lodówki. Ogrzewanie to 12%, zaś elektronika (szczególnie komputery) to już 8% – i odsetek ten ciągle rośnie. Ocenia się, że wszystkie komputery świata zużywają więcej energii niż wszystkie samoloty! Jest ryzyko, że wiele krajów chcąc dalej rozwijać się, wkrótce będzie miało problem z niedoborem energii. Czy istnieją szanse dalszego rozwoju, nie blokowanego przez brak energii? Owszem, jest wiele możliwości, m.in. oszczędzanie.
Od kilku lat Unia Europejska promuje i wprowadza nowe technologie w oświetleniu. Poczciwe żarówki wymieniane są na energooszczędne lampy fluorescencyjne oraz diody białe półprzewodnikowe, które pozwalają oszczędzić do 90mld $ w skali świata. Nieprawdą jest, że lampy lub diody zawiera w sobie rtęć lub że są szkodliwe. To żarówki starej generacji są szkodliwe dla środowiska, m.in. dlatego, że do ich wyprodukowania potrzeba więcej energii (często pochodzącej ze spalania węgla kamiennego). Badania wskazują, że energia „ucieka” także w postaci ciepła przez okna ogrzewanych budynków. To ciepło można blokować, poprzez energooszczędne szyby w oknach.
Po co nam wprowadzanie zielonej energii z innych źródeł niż do tej pory powszechnie wykorzystywane? Zapylenie, skażenie środowiska spalaniem paliw kopalnych (węglem, ropą naftową) jest zatrważające i najlepiej widoczne wśród „azjatyckich tygrysów”, głównie w Chinach i Indiach, które rozwijają się w zawrotnym tempie. Ocenia się, że z powodu zmian klimatu obserwowanych od 30 lat zmarło już około 150 000 osób. Emisja dwutlenku węgla, wyjątkowo niebezpiecznego gazu cieplarnianego jest w tych krajach dwukrotnie wyższa niż w Europie i ma wpływ na wzrost temperatury na Ziemi (nie jest przesądzone, że temperatura rośnie tylko przez dwutlenek, ale niewątpliwie ma on negatywny wpływ na ten proces). Okazuje się jednak, że głównym „dostarczycielem” dwutlenku nie jest przemysł, ale ludzie i zwierzęta. Wielkie zwierzęce farmy są bardziej szkodliwe niż fabryki, co oznacza, że dla jego ograniczenia ludzie powinni zmienić swoje kulinarne przyzwyczajenia.
W rozkładzie źródeł pozyskiwania energii nadal króluje węgiel kamienny, brunatny, ropa naftowa i gaz (nie są to jednak paliwa nieskończone – ocenia się, że węgla i ropy wystarczy do około 100 lat). Odnawialne źródła energii także mają swój udział, jednak ich stosunek do pozostałych jest niewielki i krąży wokół nich wiele mitów. Ponadto – czy istnieje zupełnie „zielona” energia, która nie ma żadnego wpływu na środowisko? Energia wodna powoduje duże zmiany w środowisku naturalnym (chodzi szczególnie o wielkie elektrownie wodne), elektrownia jądrowa potrzebuje dużo wody i generuje radioaktywne odpady. Fotowoltaika – to jedna z najbardziej ekologicznych obecnie form pozyskiwania energii, jednak nie pozbawiona wad – do jej produkcji potrzebny jest krzem (którego wystarczająco dużo na Ziemii), jednak przy produkcji paneli fotowoltaicznych również wytwarza się CO2. Jest to także energia droższa od pozostałych form (światowi liderzy produkowanych i wykorzystywanych elektrowni fotowoltaicznych to Niemcy). Wokół fotowoltaiki także wyrosło sporo mitów, m.in. dotyczących powierzchni, które musi zajmować, aby dostarczyć energii na poziomie elektrowni konwencjonalnych. Okazuje się, że połowa pustyni Gobi pokryta panelami fotowoltaicznymi zaspokoiłaby dostawy prądu na całym świecie. Czy fotowoltaika przyjęłaby się w często zachmurzonej Polsce? Tak – nasi sąsiedzi Niemcy z powodzeniem z zaszczepili ją w swoim kraju.
Niestety Polska plasuje się na niechlubnym miejscu pod względem wykorzystywania odnawialnych źródeł energii (potocznie określanych jako OZE). Węgiel kamienny i brunatny stanowią ponad 80% surowców wykorzystywanych. OZE to tylko 10% (wymagane przez Unię Europejską). I te 10% nie jest „czystą” energią, ale to współspalanie, czyli mieszanie węgla kamiennego z biomasą (np. drewnem sprowadzanym z Brazylii lub Ukrainy, bądź zbożami). Polska zatem ma jeszcze sporo do nadrobienia w sprawie zielonej energii chcąc rozwijać się na obecnym poziomie.
***
Profesor Marek Godlewski jest zatrudniony w Instytucie Fizyki Polskiej Akademii Nauk (IFPAN). W IFPAN jest kierownikiem zespołu naukowego ON-4.2 i zastępcą kierownika Oddziału ON-4. W laboratorium prof. Godlewskiego opracowano unikatową technologię niskotemperaturowego osadzania warstw ZnO, ZnO z domieszkami metali przejściowych (dla spintroniki) oraz dielektryków podbramkowych. Opracowano także technologię wytwarzania nanoproszków materiałów tlenkowych metodą hydrotermalną. Opracowania te są przedmiotem wystąpień o patenty. Za te prace grupa profesora Marka Godlewskiego otrzymała szereg wyróżnień i medali na targach innowacyjnych, w tym Grand Prix targów w Gdańsku.
Profesor Marek Godlewski jest autorem ponad 600 prac oryginalnych i wystąpień konferencyjnych, w tym ponad 150 referatów zaproszonych na konferencjach międzynarodowych. Jego prace były cytowane ponad 2000 razy (bez autocytowań).
***
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach 3.0 Polska.
Playlista: Festiwal Nauki w Warszawie
- Awaria elektrowni jądrowej w Fukushimie
- Finanse świata
- Czego boimy się bardziej: ciemności czy promieniowania?
- Wszystko, co chcielibyscie wiedziec o Hollywood
- Maria Skłodowska-Curie: znaczenie naukowe jej badań
- Wszystko, co chcielibyście wiedzieć o prezydencie USA
- Czy polska agresja w życiu publicznym jest czymś wyjątkowym?
- Dwie Polski, a może więcej?
- Otwarcie XVI Festiwalu Nauki w Warszawie
- Alergia wczoraj i dziś
- W poszukiwaniu nowej Ziemi
- Polska-Rosja-Świat
- Krótka historia naukowa globalnego ocieplenia
- Komórki macierzyste: między lekiem a nadzieją
- Janusz Korczak. Wychowanie jako "rzeźbienie dusz"
- Jak schudnąć nie tracąc zdrowia?
- Disruptive technologies – technologie, które zmieniają świat
- Czarnobyl po ćwierćwieczu
- Wielkie wpadki nauki
- Kręgosłup - jego mechanika i funkcja
- Kiedy najlepiej zacząć oszczędzać na emeryturę?
- Rejbaki, kartacze, parepace czyli o słownictwie kulinarnym w gwarach Mazowsza i Podlasia
- Zlodowacenia i ich ślady na Ziemi
- Po co Polakom Polska?
- Rozpoczęcie XVII Festiwalu Nauki w Warszawie
- Gaz w łupkach – szanse i obawy
- Fanfiki, fanvidy i fansuby - co może fan w sieci?
- Dlaczego warto znać strukturę DNA?
- Nadzieja z probówki, czyli o zapłodnieniu in vitro
- Geometrie nieeuklidesowe
- Co się dzieje, gdy grawitacja przestaje działać?
- Izaak Newton i prawo powszechnego ciążenia
- Jaskinie, wulkany i inne skalne osobliwości Dolnego Śląska
- Globalne ocieplenie, topniejące lody Arktyki i długa zima w Polsce. Czy jest związek?
- Ze skórką czy bez, czyli co wyrzucamy obierając owoce.
- Bić się czy nie bić? Powstanie styczniowe i nie tylko
- Modyfikacje molekularne w biologii i medycynie
- Trzęsienia ziemi i tsunami
- Sekrety „Władcy Pierścieni", czyli o pożytkach z opowiadania bajek i wymyślania języków
- Czy rośliny się stresują?
- Jan Czochralski - przywracanie pamięci i dokonań naukowych
- Kapitał społeczny – czy konieczny czynnik budowania lepszej Polski?
- European dream vs. American dream - czy marzenie europejskie zastępuje amerykańskie?
- Czy świat realny jest poznawalny?
- Jak znaleźć ekstremum funkcji?
- Margaret Thatcher (1925-2013) - portret polityka. Prof. Piotr Jachowicz
- Zielona energia. Czy bez niej możliwy jest dalszy rozwój naszej cywilizacji?
- Bagno wciąga
- Ale ja się głupio zakochałem! Dr Wojciech Kulesza
- Wszechświat - prosty czy złożony? Debata S.Bajtlik, M.Demiański, K.Meissner
- Mity w żywieniu człowieka. Dr hab. Małgorzata Drywień
- I wojna światowa - zapomniana wojna Polaków
- Żywienie człowieka dawniej i dziś
- Prawda i mity na temat kosmetyków. Wykład Katarzyny Pytkowskiej
- Stereotypy związane z konsumpcją żywności i zdrowiem. Wykład Marzeny Jeżewskiej-Zychowicz
- Znikający Polak. Debata inaugurująca XIX Festiwal Nauki w Warszawie
- Świat komórek macierzystych
- Po co komu matematyka?
- Mord rytualny - długie życie legendy
- Mięso z probówki - jak zrobić hamburgera w laboratorium?
- Być przyzwoitym w XXI wieku. Sesja poświęcona prof. W. Bartoszewskiemu
- Czy pamięć jest w głowach czy pomiędzy ludźmi?
- Alan Turing, czyli o myślących komputerach
- Skąd się bierze prognoza pogody? Modelowanie numeryczne prognoz
- Umysł przeciwko materii. Jak kryptolodzy zmieniali losy świata
- 100-lecie teorii względności - teoria, astrofizyka, praktyka
- Fale grawitacyjne - największe odkrycie XX wieku?
- Październik 1956 - najważniejszy przełom w historii PRL
- Spór o początki państwa polskiego
- Meandry redystrybucji - czym się kierować tworząc system ulg i świadczeń
- Czy jesteśmy właścicielami naszych ciał?
- Mars - badania, plany, nadzieje
- Historia świata według roślin
- Ile kultury w gospodarce, ile gospodarki w kulturze?
- Jak powstaje nowotwór?
- Choroba Alzheimera, problem pacjenta i rodziny
- Śladami dinozaurów od Tatr do Bałtyku
- Komety - wyprawa do granic Układu Słonecznego
- Geometryczne piękno wszechświata
- Migracja - asymiliacje i odrzucenia, swoi i obcy
- Wskaźniki, Głupcze!
- Prawda, kłamstwo, fake news
- O nietypowych kształtach i niesfornych liczbach
- Uwaga kleszcze!
- Puszcza Białowieska - ostatni taki las
- W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej skazuję robota J[...]S[...] na karę śmierci
- Czy robot zabierze ci pracę?
- Problemy aerodynamiczne szybkiego transportu – HyperloopPoland
- Przemoc szkolna jako zjawisko grupowe
- Istota świadomości
- Prawda historyczna: Jak unikać fałszu
- Zwierzęta, które zmieniły bieg historii
- Edycja genów - rewolucja w biologii
- Czy neuronauka zdetronizuje psychologię?
- Polska, ale czyja? / Debata o II Rzeczpospolitej
- Czy istnieją granice wolności badań?
- (Nie)pokoje 1918-1923. Trudne narodziny nowego świata
- Jakie wiatry wieją z czarnych dziur?
- Globalne ocieplenie - różne perspektywy
- Więcej niż samolubny gen – gen w dialogu ze środowiskiem
- Największe afery sportowe podczas olimpiad, mundiali i turniejów
- Skąd wiemy, że istnieją ogólne prawa przyrody?
- Antybiotyki - historia odkrycia, mechanizm działania, wpływ na organizm człowieka
- Mózg prawdziwy i sztuczny
- Bitcoin i inni. Kryptografia a kryptowaluty
- Badania na zwierzętach jako motor nauki
- Chiny innowacyjne – mocarstwo wiedzy
- Automatyzacja, robotyzacja, sztuczna inteligencja: obawy i obietnice
- Ratowanie ginących języków: od teorii do praktyki
- Instrukcja nadużycia. Historia kobiet służących w XIX-wiecznych domach
- Nauka w walce z przestępczością
- Bieda w państwie miliardera: o ubóstwie w USA
- Początek zmian – Okrągły Stół w oczach uczestników
- Człowiek i dieta, czyli zwyczaje żywieniowe okiem biologia ewolucyjnego
- Kto tu rządził? Kto tu rządzi? Kształtowanie się trójpodziału władzy po II wojnie światowej
- Metamateriały
- Miejsca pamięci współczesnej Chorwacji i Serbii
- Trucizny w "Grze o tron"
- Jak działa czarna dziura?
- Czego mogą się o nas dowiedzieć firmy technologiczne?
- Czego jeszcze nie wiemy o neutrinach?
- Ludowa historia Polski
- Irlandii zawiłe drogi do niepodległości
- Podziały polityczne Polaków w XX wieku
- Czy nauka może przekroczyć samą siebie?
- Proces starzenia i możliwość jego odwrócenia
- Czy rata mojego kredytu nie jest za wysoka?
- Stare chwyty, nowe metody - jak wykorzystać sztuczną inteligencję
- Polecimy na marsa?
- Jaka będzie następna pandemia, czyli co nadejdzie po COVID-19?
- Orzeszkowa, złote runo i hejterzy. Sprawa „Argonautów” (1898-1899)
- Prus jako fotograf, Prus na fotografii
- Wierna adaptacja? Różnice między filmem "Rok 1863" i powieścią "Wierna rzeka" Stefana Żeromskiego
- Największa znana liczba?
- Grafy przejścia
- Media społecznie (nie)odpowiedzialne? Debata o współczesnych środkach przekazu
- Rosyjski neofaszyzm XXI wieku – genologia i symptomy choroby
- Populizm – czym jest i skąd się bierze? - debata Festiwalu Nauki
- Podkop pod przekop. Dzieje idei kanału przez Mierzeję Wiślaną
- Żywność 4.0 – co będą jeść nasze wnuki
- Robotyka medyczna – rozwiązania dla przyszłości
- O uwarunkowaniach orientacji seksualnej i tożsamości płciowej - debata Festiwalu Nauki w Warszawie
- W krainie Snake'a
- Zagadka niebytu
- Jakiej energii potrzebujemy? - debata XXVI Festiwalu Nauki
- Zarządzanie ryzykiem klimatycznym oraz edukacja klimatyczna
- Nierozwiązane problemy współczesnej fizyki
- Wojna 1920 roku nieoczywistości niespójności niekonsekwencje - debata Festiwalu Nauki
- Romantyzm, młodość, rewolucja: co łączy Mickiewicza i hippiesów?
- Stoicyzm wczoraj i dziś. Dlaczego filozofia starożytnych stoików tak bardzo przydaje się nam w XXI wieku?
- Spotkanie Noblowskie Festiwalu Nauki w Warszawie 2021 r.
- Polityka historyczna – czym jest i jaka powinna być
- Między feminizmem a uniwersalizmem. Status i uzasadnienia postulatów równościowych
- Czy żyjemy coraz dłużej?
- Intencjonalność. O czym myślę i co zamierzam
- Ukraina, Rosja, Polska - historia, teraźniejszość, przyszłość
- Przemysł 4.0 - nowe wyzwania w świecie zmian - debata Festiwalu Nauki
- Dlaczego lew jest groźny?
- Hipoteza Keplera: układanie pomarańczy i dowody wspierane komputerowo
- Tyrania większości: Jak budżet partycypacyjny w Polsce dyskryminuje mniejszość
- Wycieczka po geometriach nieeuklidesowych
- Zajrzeć w czwarty wymiar
- Kiedy granie w gry komputerowe staje się problemem? Granica między przyjemnością a uzależnieniem
- Ruszamy w świat, czyli o tym jak wyznaczyć najlepszą trasę podróży
- Błądzenie losowe: powroty i spotkania
- Twierdzenie Banacha i mapy
- Spacer wśród wysokich drzew
- Bo w tym cały jest ambaras, kiedy dwoje zmienia naraz
- Wspólnie czy obok siebie Żydzi na ziemiach polskich i w Polsce w pierwszej połowie XX w - debata Festiwalu Nauki
- O popularyzacji nauki, kawiarniach naukowych i festiwalach nauki
- Neutralność klimatyczna - paląca sprawa
- Falujące społeczeństwo obywatelskie
- Kwadratura kwadratu
- O niczym, czyli o paradoksach
- To samo, czy nie to samo?
- Jak różne mogą być dowody jednego twierdzenia z kombinatoryki
- Efektywny altruizm, czyli naukowe podejście do pomagania
- Jak wymieniać się nerkami i innymi przedmiotami
- Biologia wśród gwiazd – czym zajmują się astrobiolodzy?
- Życie na Ziemi - od początku do końca
- Czy uczony jest artystą? Jaka jest relacja między nauką a sztuką?
- Lot ptaków i owadów
Playlista: Środowisko naturalne
- Alternatywne sieci żywnościowe w krajach postkomunistycznych
- Alternatywnie o dietach alternatywnych
- Bagno wciąga
- Co mewa zjada na obiad, czyli zwykłe i niezwykłe zwyczaje żywieniowe ptaków
- Co się działo z powodziami w Polsce i w świecie w czasie trwania naszego projektu?
- Co Ty możesz zrobić dla ochrony klimatu?
- Czy jednostki są odpowiedzialne za masowe wykorzystanie zwierząt?
- Czy na tamowaniu rowów można zarobić? Bagna dla przyszłości
- Czy ptaki się rozwodzą? Skrzydlata miłość, zdrada i seks
- Czy rośliny się stresują?
- Czy potrzebujemy zrównoważonego rozwoju?
- Czy ustawa o ochronie zwierząt porządkuje system ochrony zwierząt w Rzeczpospolitej?
- Dlaczego musimy się rozstać z przemysłowym systemem produkcji żywności?
- Dziedzictwo Urzecza - o nadwiślańskiej części Wawra
- Dzieje wody od Wielkiego Wybuchu do dziś
- Ekologiczne relacje roślin i zwierząt. Czy do tanga wystarczy dwojga?
- Energetyka przyjazna klimatowi
- Energia wsi. Transformacja czy rewolucja?
- Fermy chowu przemysłowego w ujęciu społeczno-ekonomicznym
- Fotosynteza - kiedyś, dzisiaj i gdzie indziej
- Fotosynteza - nadzieja energetyki
- Gatunki narażone na wyginięcie cz.I
- Gatunki narażone na wyginięcie cz. II
- Gatunki narażone na wyginięcie cz.III
- Gatunki narażone na wyginięcie IV
- Gatunki niedostatecznie poznane
- Globalne ocieplenie - różne perspektywy
- Globalne ocieplenie, topniejące lody Arktyki i długa zima w Polsce. Czy jest związek?
- Grzyby w ewolucyjnej grze o życie
- Historia świata według roślin
- Idziemy na grzyby
- Jak edukować dla czystego powietrza i dobrego klimatu?
- Jak nieść pomoc zwierzętom
- Jak pomagać ssakom?
- Jak przygotować plan powodziowy
- Jak wyglądają mapy zagrożenia i ryzyka powodziowego. Wykład Romana Koniecznego
- Jakiej energii potrzebujemy? - debata XXVI Festiwalu Nauki
- Jak zwierzęta przygotowują się do zimy?
- Kłamstwo stworzenia - jak zwierzęta i rośliny oszukują [cz.1]
- Kłamstwo stworzenia - jak zwierzęta i rośliny oszukują [cz.2]
- Kochajmy dzikie pszczoły póki jeszcze są
- Konflikty wokół ziemi rolnej a wspólna polityka rolna
- Konie zimnokrwiste w typie sokólskim. Polskie rasy rodzime
- Krajobraz i wiejska przestrzeń jako elementy dziedzictwa kulturowego
- Krajobraz kulturowy regionu Puszczy Białowieskiej – nasze wspólne dziedzictwo
- Krótka historia naukowa globalnego ocieplenia
- Kto się boi ekologa?
- Magia drzew
- Miłość w świecie zwierząt. Kto kogo wybiera?
- Miłosne życie zwierząt
- Monitorowanie i zarządzanie ekosystemem Antarktyki - innowacje
- Moralne obrzydzenie kontra naukowa racjonalność czyli wojna o GMO
- Morska energia przyszłości
- My i nasze zwierzęta
- Najdziwniejsze wymarłe zwierzęta
- Największe powodzie w Polsce
- Nauczmy się żyć z powodzią
- Niedźwiedź polarny
- Niemilitarna odporność strategiczna państwa. Wnioski z katastrofy na Odrze
- Nisze ekologiczne w czasie i przestrzeni
- Nowy model rozwoju wiejskiego w Polsce: wdrożenie i recepcja
- O dobrostanie zwierząt
- O powodzi i nie tylko
- O powodziach w gminie Wilków
- O prawach zwierząt i zwierzętach na wsi
- O psychologii zwierząt. Wywiad z prof. dr hab. Wojciechem Pisulą
- O zmianach klimatycznych
- Obywatel i środowisko czyli zieleń, powietrze i gospodarowanie odpadami w gminie w której żyję
- Ocieplenie klimatu. Fakty i mity
- Odnawialne źródła energii i energia jądrowa w Polsce
- Odsunąć powódź od ludzi
- Opowieści krajobrazu
- Oszczędzaj i tak zarabiaj. O pożytkach z Małych Elektrowni Wodnych i nie tylko
- Paludikultura = Rolnictwo Bagienne
- Państwowe gospodarstwa rolne - geneza, rozwój i upadek.
- Pestycydy - o pestycydach i ich znaczeniu dla środowiska [cz. II]
- Pestycydy - znaczenie dla środowiska i jakości żywności [cz. I]
- Piaskowe kąpiele i grzęda, czyli co lubią kury. Wywiad z dr Moniką Łukasiewicz z SGGW
- Pies łańcuchowy
- Planowanie przestrzenne
- Planowanie przestrzenne w gminie
- Po co krowom dobre samopoczucie? O dobrostanie krów. Wywiad z prof. Henrykiem Grodzkim
- Po co nam edukacja powodziowa?
- Podkop pod przekop. Dzieje idei kanału przez Mierzeję Wiślaną
- Polska czerwona księga zwierząt - podsumowanie
- Polują, gryzą, zabijają – najniebezpieczniejsze zwierzęta w Polsce
- Potrzeby zwierząt, a człowiek
- Powódź a mikroorganizmy - skąd się bierze zagrożenie sanitarne
- Powódź! Razem damy radę!
- Powodzie w Polsce - przyczyny
- Prawo wodne - co każdy mieszkaniec terenów zalewowych wiedzieć powinien
- Przemiany i ochrona krajobrazu kulturowego wsi pomorskiej
- Przyrodnicze symbole Polski
- Psy na wsi. Sterylizacja i kastracja oraz adopcja ze schroniska
- Psy ze schroniska
- Pszczoła środkowoeuropejska linii augustowskiej. Polskie rasy rodzime
- Ptaki krajobrazu rolnego - Antoni Marczewski
- Punkt krytyczny. Energia od nowa
- Puszcza Białowieska - ostatni taki las
- Rasy Rodzime - nasze wspólne dziedzictwo. Ochrona ras zachowawczych zwierząt gospodarskich
- Reforma WPR po 2013 roku: próba oceny i propozycje modyfikacji
- Rok w lesie - styczeń. Styczeń mrozi, lipiec skwarem grozi
- Rok w lesie - luty. Drobny powiew wiosny
- Rok w lesie - marzec. W końcu wiosna
- Rok w lesie - kwiecień. Wiosna! Ach to ty!
- Rok w lesie - maj wiosna kwitnąca młodość niosąca
- Rok w lesie - czerwiec. Zieleń, woda i młoda uroda
- Rok w lesie - lipiec. Kiedy kwitną lipy
- Rok w lesie - sierpień. Czas obfitości
- Rok w lesie - wrzesień. Pożegnanie lata
- Rok w lesie - październik. Kolorowy las
- Rok w lesie - listopad, czyli liści opad
- Rok w lesie - grudzień, atak zimy
- Rola współczesnych ogrodów zoologicznych w ratowaniu zagrożonych gatunków
- Rolnictwo a ekologia. Czy intensyfikacja upraw rolniczych daje się pogodzić z ochroną środowiska?
- Rolnictwo i polityka rolna Indonezji w świetle raportu OECD na tle innych krajów azjatyckich, głównie Chin
- Rolnictwo węglowe – czyli rolnictwo na miarę wyzwań XXI wieku
- Rolnictwo, rozwój wsi, demografia - wyzwania rozwojowe dla Polski
- Rysie w zarysie
- Skąd wiemy, że istnieją ogólne prawa przyrody?
- Smog straszniejszy niż smok i kilka słów o zanieczyszczeniach powietrza
- Sołtysi a Operacja Czysta Rzeka
- Sowa – czy to mądra głowa? cz. I
- Sowa – czy to mądra głowa? cz. II
- Śpiewać każdy może...
- Spółdzielnie energetyczne: sposób na własny prąd
- Spotkajmy się nad Wisłą
- Staw wiejski - niezwykły zasób przyrodniczy i edukacyjny
- Stereotypy związane z konsumpcją żywności i zdrowiem. Wykład Marzeny Jeżewskiej-Zychowicz
- Strategie ograniczania ryzyka powodziowego i skutków powodzi. Wykład Małgorzaty Siudak
- Świat gotowy do współpracy na rzecz klimatu
- Szympans w zoo: szczęśliwy czy zniewolony?
- Tajemnicze tropy i ślady zwierząt
- Tajemnicze wnętrza lodowców
- Tempo i kierunki zmian klimatycznych
- Terapia leśna - nowy trend w dbaniu o zdrowie psychiczne
- Torfowisko Łuknajno - po co nawadniać osuszone torfowiska?
- Tropy i ślady II
- Trzęsienia ziemi i tsunami
- Turystyka na terenie parków narodowych, cz. I
- Turystyka na terenie parków narodowych, cz. II
- U progu rewolucji w biologii
- Uroki chilijskich lodowców
- Uszy zamiast oczu. Nietoperze i sztuka echolokacji
- Uwaga kleszcze!
- W poszukiwaniu nowej Ziemi
- Warszawski odcinek Wisły i jego historia
- Wiejski staw - wspólne dobro
- Wielki dzień pszczół. Wykład o bartnictwie i miodzie
- Wielkie trzęsienia ziemi
- Woda a konflikt izraelsko-arabski
- Wybrane gatunki najmniejszej troski
- Wyję, więc jestem - o komunikacji wilczymi sposobami
- Z wnętrza lodowców
- Zagrożenia dla orangutanów i sposoby ich ochrony
- Zagrożenie powodziowe i skutki powodzi. Wykład Romana Koniecznego
- Zagrożenie powodziowe związane ze stopniem wodnym Włocławek
- Zarządzanie ryzykiem klimatycznym oraz edukacja klimatyczna
- Zarządzanie ryzykiem powodziowym na poziomie lokalnym
- Zawód: ornitolog. O studiowaniu nauk przyrodniczych
- Ze skórką czy bez, czyli co wyrzucamy obierając owoce.
- Zielona energia. Czy bez niej możliwy jest dalszy rozwój naszej cywilizacji?
- Zielony Ład - fakty i mity
- Zlodowacenia i ich ślady na Ziemi
- Zmiany klimatyczne jako wyzwanie współczesności
- Zwierzęta bliskie zagrożenia I
- Zwierzęta bliskie zagrożenia II
- Zwierzęta bliskie zagrożenia III
- Zwierzęta bliskie zagrożenia IV
- Zwierzęta bliskie zagrożenia V
- Zwierzęta krytycznie zagrożone
- Zwierzęta krytycznie zagrożone cz. II
- Zwierzęta ludzkim okiem #1: Strategie życiowe w przyrodzie
- Zwierzęta ludzkim okiem #2: Przywództwo w świecie zwierząt
- Zwierzęta na wojnie [cz. I]
- Zwierzęta na wojnie [cz. II]
- Zwierzęta w hodowli okiem behawiorystki
- Zwierzęta wymarłe. Czerwona Księga zwierząt w Polsce.
- Zwierzęta zagrożone I
- Zwierzęta zagrożone II
- Zwierzęta zagrożone cz. III - Ptaki
- Zwierzęta zanikłe cz.I. Czerwona księga zwierząt w Polsce.
- Zwierzęta zanikłe cz.II. Czerwona księga zwierząt w Polsce.
- Zwierzęta zanikłe cz. III. Czerwona księga zwierząt w Polsce.
- Zwierzęta, które zmieniły bieg historii
- Życie pod lodem Antarktydy
- Żywienie człowieka dawniej i dziś
- Żywność 4.0 – co będą jeść nasze wnuki
- Rzeki, rzeczki, strumyki... i my
- Miłość w świecie zwierząt. Jaki jest on, a jaka ona?
- Zmiana klimatu a bioróżnorodność w morskiej Arktyce
- Polska wieś i polskie rolnictwo - 20 lat w Unii Europejskiej
- Debata o polityce środowiskowej Unii Europejskiej
- Co to znaczy zdrowa rzeka?
- Miłość w świecie zwierząt. Jak podrywają zwierzęta?
- Różnorodność biologiczna
- Czym są mokradła i dlaczego warto je odtwarzać?
- Jak rozwijała się wiedza o zwierzętach?
- Odpady kosmiczne - wpływ na środowisko Ziemi i przestrzeni kosmicznej
- Sejsmologia środowiskowa - czy metody poszukiwania ropy mogą wspierać adaptacje do zmian klimatu?
- Ekspedycja na Grenlandię. Jak się nie dać zjeść, nie zginąć z głodu i nie zamarznąć
- Święte Krowy, tajemnica Szmaragdowego Lodu i współczesne zagadnienia w badaniach fiordów
- Woda wyzwaniem XXI w dla Polski i świata
- Bitwa czterech armii, czyli jak ruszyliśmy na odsiecz królestwu roślin
- Dlaczego wieloletnia zmarzlina jest niebezpieczna dla klimatu Ziemi?
- Svalbard
- Miłość w świecie zwierząt. Miłość bezkręgowców
- Miłość w świecie zwierząt. Walki o samice
- Atlantyfikacja Arktyki okiem biologa morza
- Kiedy lodowiec spotyka się z morzem, czyli o powstawaniu wielkich gór lodowych
- Oceanograficzne badania Arktyki – od Wyprawy Jeanette do projektu RAW
- Co znaczy prowadzić gospodarstwo rolne w Polsce?
- Czy to byk czy tryk? O tym, jak poprawnie nazywać zwierzęta
- Neutralność klimatyczna - paląca sprawa
- Wały przeciwpowodziowe. Konstrukcja, utrzymanie i wpływ roślinności na ich funkcjonowanie
- Dolecieć i wrócić – ptasie migracje