Pomyłki noblowskie
Wykład zorganizowany w ramach Kawiarni Naukowej Festiwalu Nauki w Warszawie [21 grudnia 2020 r.]
Posłuchaj wykładu w formie podcastu:
Co roku świat – nie tylko nauki – wstrzymuje oddech w oczekiwaniu na ogłoszenie laureatów i laureatek Nagrody Nobla. Co jednak z wybitnymi naukowcami, których Komitet Noblowski niesłusznie pominął?
Fizyczka Lise Meitner – współodkrywczyni protaktynu i rozszczepienia jądra atomowego – mimo 48 nominacji nigdy nagrody nie otrzymała. Kontrowersje wzbudza także brak wyróżnienia dla badaczki cząstek elementarnych Marietty Blau, „matki DNAˮ Rosalind Franklin, fizyczki Chien-Shiung Wu czy astrofizyczki Jocelyn Bell Burnell. Tymczasem mężczyźni zajmujący się podobnymi zagadnieniami lub będący współpracownikami wspomnianych pań należą dziś do grona noblistów…
Ale czy tylko to powinno dziwić? Przecież Mendelejewa czy Fajansa także nigdy nie wyróżniono.
prof. dr hab. Tomasz Pospieszny – profesor UAM doktor habilitowany nauk chemicznych, poznaniak i bibliofil. Biograf Marii Skłodowskiej-Curie. Na co dzień pracuje w Zakładzie Produktów Bioaktywnych na Wydziale Chemii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, gdzie zajmuje się chemią produktów naturalnych w szczególności modyfikacją steroidów, syntezą ich koniugatów oraz właściwościami fizykochemicznymi. Fascynat historii nauk przyrodniczych. Podziwia życie, pracę i wkład kobiet w tworzenie nauki. W 2011 roku pomysłodawca i animator cyklu wykładów, pokazów chemicznych, wystawy oraz zbioru esejów „Życie i dzieło Marii Skłodowskiej-Curie. Kobiety w nauce” (UAM, Poznań, 2011). Współorganizator wieczoru artystycznego „Maria Skłodowska-Curie i Czesław Miłosz. Podróżni świata i ich prywatne ojczyzny” (UAM, Poznań, 2011). Jest autorem licznych wykładów, artykułów i biografii Marii Skłodowskiej-Curie „Nieskalana sławą. Życie i dzieło Marii Skłodowskiej-Curie” (Novae Res, 2015), „Lise Meitner Zapomniany geniusz. Lise Meitner pierwsza dama fizyki jądrowej” (Novae Res, 2016) oraz Ireny Joliot-Curie „Radowa księżniczka. Historia Ireny Joliot-Curie” (Novae Res, 2017). W 2017 roku uhonorowany medalem 100-lecia odkrycia radu, przyznawanym instytucjom i osobom szczególnie zasłużonym w promowaniu dzieła Marii Skłodowskiej-Curie przez Towarzystwo Marii Skłodowskiej-Curie w Hołdzie. W roku 2018 stworzył autorski cykl wykładów akademickich „Piękniejsza strona nauki – rola kobiet w tworzeniu chemii i fizyki”. W połowie 2019 roku ukazała się jego książka „Pasja i geniusz. Kobiety, które zasłużyły na Nagrodę Nobla” (Wydawnictwo Po Godzinach, Warszawa 2019). W październiku 2019 roku otrzymał nagrodę Rady Programowej 23. Warszawskiego Festiwalu Nauki za najlepszy wykład. W 2020 roku ukazała się biografia Marii Skłodowskiej-Curie „Maria Skłodowska-Curie. Zakochana w nauce (Wydawnictwo Po Godzinach) oraz towarzysząca książce wystawa o tym samym tytule. 5 kwietnia 2022 roku nakładem Wydawnictwa Sophia ukazała się najnowsza książka Tomasza Pospiesznego, poszerzone i uzupełnione wznowione biografii pt. „Maria Skłodowska-Curie. Zakochana w nauce”.
Organizator
Wszystkie materiały obejrzysz również na naszym kanale Wszechnica FWW 
