„Mówić milczeniem” – shell shock w sztuce nowoczesnej
- 21 marca 2019
- Kategoria: Kultura
- 1918
- Wykładowca: Łukasz Mieszkowski
Wykład Łukasza Mieszkowskiego towarzyszący wystawie „Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”, Muzeum Narodowe w Warszawie, 28 lutego 2019 [0h40min]
Posłuchaj wykładu w formie podcastu:
Nowe środki prowadzenia walki użyte na masową skalę podczas I wojny światowej, z huraganowym ostrzałem artyleryjskim na czele, powodowały wśród żołnierzy urazy psychiczne nienotowane wcześniej na polach bitew. Zjawisko „shell shocku” znalazło odzwierciedlenie w sztuce. Opowiedział o nim historyk Łukasz Mieszkowski podczas wykładu towarzyszącego wystawie „Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918” w Muzeum Narodowym w Warszawie.
Podczas I wojny światowej po raz pierwszy zastosowano na masową skalę karabiny maszynowe, czołgi, gazy bojowe czy samoloty. Jednak to wielogodzinny ostrzał artyleryjski, który poprzedzał szturmy piechoty, zbierał największe śmiertelne żniwo wśród żołnierzy. Ci, którzy przeżyli, wychodzili często z wojny okaleczeni psychicznie. Brytyjczycy określili to zjawisko mianem „shell shock”. Znalazło to odzwierciedlenie w fali narkomanii, alkoholizmu i przemocy, której doświadczyły społeczeństwa europejskie po zakończeniu wojny. Odbiło się również w sztuce, czego przykładem są m.in. prace niemieckiego artysty Otto Dixa. Łukasz Mieszkowskiego podczas wykładu cytuje relacje z pola walk oraz przedstawia prace mające swoje źródła w doświadczeniach I wojny światowej.
Organizator wykładu:
***
Ten utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska
Playlista: Muzeum Narodowe w Warszawie
- Portrety władzy
- Budowanie hierarchii w dobie równości
- Zostań wywyższonym w weekend - poradnik dla opornych
- Białe złoto. Rola i ranga porcelany w Europie w końcu XVII i w XVIII wieku
- Architektura wywyższenia. Od piramid do Libeskinda
- Jak to się robi. O mechanizmach kreowania wizerunku we współczesnym społeczeństwie
- Przestrzeń Marka Rothki. Paweł Susid w rozmowie z Grzegorzem Kozerą
- Przestrzeń Marka Rothki. Wojciech Fangor w rozmowie z Agnieszką Morawińską
- Przestrzeń Marka Rothki. Marek Sobczyk w rozmowie z Agnieszką Tarasiuk
- Przestrzeń Marka Rothki. Kuba Sienkiewicz w rozmowie z Agnieszką Tarasiuk
- Przestrzeń Marka Rothki. Nicolas Grospierre w rozmowie z Agnieszką Tarasiuk
- „Mark Rothko, malarz żydowski” – wykład Isy’ego Morgenszterna
- Guercino. Mistrz barokowych kontrastów (spotkanie tłumaczone na język migowy)
- Między Madrytem a Paryżem. Moda w czasach Guercina
- Galeria Sztuki Średniowiecznej Muzeum Narodowego w Warszawie. Oprowadzanie kuratorskie
- Guercino a grafika barokowa
- Największe triumfy. Sztuka rzymska w czasach Guercina
- Żydówka z pomarańczami – konserwatorska droga przez mękę
- Aleksander Gierymski – poeta światła
- Męczennicy, asceci, władcy i zakonnicy – średniowieczni święci
- Czy Gierymski był genialnym artystą?
- Aleksander Gierymski okiem psychiatry i psychologa
- Rysunki dla prasy Aleksandra Gierymskiego
- Aleksander Gierymski. W kręgu europejskich inspiracji
- Piękno i blask. Galeria Sztuki Średniowiecznej. Wykład Urszuli Król [z tłum.migowym]
- Jak patrzeć na sztukę średniowieczną? Wykład i oprowadzanie po Galerii Sztuki Średniowiecznej (prof. Piotr Skubiszewski)
- Boże Ciało i ciała świętych – o znaczeniu kultu relikwii i Eucharystii dla sztuki średniowiecza
- Faras – 50 lat później. Wykład prof. Włodzimierza Godlewskiego
- Masoneria. Pierwszy stopień wtajemniczenia
- Pokusa, zdrada i skrzywdzona niewinność. Bohaterki biblijne Guercina
- „La grande Boznańska” znana, rozpoznana, odczytywana na nowo?
- Mademoiselle de Boznańska w swoim atelier
- Miłość i nienawiść. Kraków Olgi Boznańskiej
- Wspomnienia z Faras. Dr Stefan Jakobielski
- Na czym polega projektowanie wystaw? Paulina Tyro-Niezgoda
- Olga Boznańska i Diego Velázquez
- Manet i nowoczesność. Wykład Iwony Danielewicz
- Olga Boznańska okiem konserwatora
- Olga Boznańska. Konteksty i konfrontacje. Urszula Król
- Malarstwo średniowieczne pełne koloru i blasku. Tajniki warsztatu
- Mapa architektury modernistycznej w II Rzeczypospolitej
- Urodziny Mistrzów. Stefan Gierowski - 90. rocznica urodzin
- W pogoni za nowoczesnością. Tadeusz Peiper i awangarda
- Czy Tadeusz Peiper był papieżem awangardy? Dr Piotr Rypson w rozmowie z Adrianą Prodeus
- Baśniowa kraina japońskiej rzeźby miniaturowej. Wykład Anny Katarzyny Maleszko
- Obrazy płynącego świata. Wykład Dr Magdaleny Bialic
- W poszukiwaniu nowych dróg. Wykład prof. Stanisława Jaworskiego
- Akt w mieście. Niderlandy 1500-1650. Wykład Elisabeth de Bièvre
- Jak sztuka opuściła muzeum, czyli działalność animatorska Mariana Bogusza
- W przestrzeni publicznej, czyli gdzie i u kogo?
- Czwarta Warszawa. Architektura w Warszawie w latach 60. i 70.
- Muzeum, sztuka i miasto
- Pastel - rysunek czy obraz?
- Pastelistów wizerunek własny
- Pastelistki. Hierarchia i płeć technik malarskich
- Mistrzowie pastelu
- Dom dla sztuki. Gmach Muzeum Narodowego w Warszawie
- Tryptyk warszawski, czyli Stefan Starzyński i Muzeum Narodowe
- "Półkownik" Gembarzewski
- Nauczanie Konfucjusza, czyli o drodze człowieka
- Chińska kultura nazewnicza
- Tradycja i eksperyment. Malarstwo chińskie w epokach Ming i Qing
- Rękodzieło czy twór umysłu. O rozumieniu rzemiosła artystycznego i sztuk obrazujących w dawnych epokach
- Czy obrazy były w cenie? O wartości malarstwa i innych sztuk w czasach nowożytnych
- Zachodnioeuropejskie sposoby walki w bitwie pod Orszą
- Europejczycy na bezdrożach świata. Kultura ciekawości i potrzeba dominacji
- Edo i jego mieszkańcy na drzeworytach z kolekcji Jerzego Leskowicza
- Podróże w dawnej Japonii – przygody na drogach Tōkaidō i Kisōkaidō
- Japonizm w sztuce europejskiej
- Jak odkrywa się "Rubensa"? O rysunku Klęcząca Joanna d'Arc
- Rok 1989 w obiektywie
- Historia zapisana światłem
- Historyk sztuki detektywem - jak fotografie w podczerwieni zmieniają stan wiedzy o obrazach
- Portret rodziny - życie prywatne w malarstwie biedermeieru
- "Krajowidoki" ze sztafażem. O pejzażowej ikonosferze epoki biedermeieru
- Biedermeier
- Oczy muchy. Ubiory okresu biedermeieru i ich niezwykłe kolory
- Rytm życia miejskiego w pracach artystów z Grupy Krakowskiej
- Wilson, Paderewski i odrodzenie Polski
- Przyjaciółki, muzy, wybranki serca - kobiety w życiu Ignacego Jana Paderewskiego
- Dyplomacja najsłynniejszego pianisty świata
- Kolekcjoner i artysta. Uzbrojenie w malarstwie Brandta
- Brandt okiem konserwatora
- Józef Brandt 1841–1915
- Legenda Kresów w literaturze i malarstwie polskim XIX wieku
- Jak ubrać husarza
- Pracownia Józefa Brandta
- Wprowadzenie do wystawy "Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918"
- Paw i papuga narodów. Odrodzone państwo polskie we wczesnej twórczości Zofii Stryjeńskiej
- Rewolucja 1905 roku w polskiej pamięci zbiorowej
- Doświadczanie wojny poprzez obrazy
- Mit Zakopanego
- Żeromski i Piłsudski, czyli dylematy niepodległości
- Co to za Hałastra? Niedopatrzona historia awangardy żydowskiej w Polsce
- Śmierć prezydenta. O zabójstwie Gabriela Narutowicza
- "Mówić milczeniem" – shell shock w sztuce nowoczesnej
- Kobiece twarze niepodległości
- Jak ocalić dziedzictwo? August Zamoyski: studium przypadku
- Splendor i finezja. Duch i materia w sztuce Korei
- Musok – w świecie koreańskiego szamanizmu
- Trzy zasady postępowania samgang: interpretacja postaw etycznych w księgach okresu Joseon 1392–1910
- Dostrzec – uchwycić – zawłaszczyć. Korea okiem kamery fotograficznej u progu XX wieku
- Niedoszły jubileusz Ignacego Łopieńskiego - czyli o wystawie, której nie było i o artyście zapomnianym
- Jak zaprojektować wystawę?
- Chińskie symbole w sztuce koreańskiej
- Z badań nad grafiką autorską drugiej połowy XIX wieku
- Warszawska firma brązowniczo-złotnicza „Bracia Łopieńscy”
- Grafik – „tłumacz” malarstwa. Rola reprodukcji dzieł sztuki w życiu artystycznym drugiej połowy XIX wieku
- W odwiedzinach u jednorożca. Wizerunki zwierząt w sztuce średniowiecznej
- Wystawa o Polsce w Louvre-Lens i w Warszawie
- Jacek Malczewski. Moje życie
- "Melancholia" - siła obrazu, bezsilność sztuki
- Polska. Siła obrazu
- Józef Piłsudski. Przedstawiciel pokolenia bojowników o niepodległość
- Powstanie styczniowe w sztuce
- O pejzażu romantycznym
- Malarstwo polskie XIX wieku w filmowych kadrach Andrzeja Wajdy
- "Marzę o Paryżu ciągle...". Polscy artyści we Francji na przełomie XIX i XX wieku
- Obraz relacji polsko-francuskich w sztuce
- Romantyczny buntownik w mieszczańskich realiach, czyli o micie artysty w XIX w.
- Olga Boznańska. Konteksty i konfrontacje
- W kręgu znajomych Xawerego Dunikowskiego – Stefan i Maria Flukowscy
